Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia

„Ultima Thule – na krańcu świata” to polsko-islandzki artystyczny projekt Filmoteki Narodowej realizowany z partnerem na Islandii – Reykjavík Film Academy (islandzką szkołą filmową) oraz we współpracy z kinem Bíó Paradís w Reykjavíku, Icelandic Film Centre i tamtejszym archiwum filmowym - Kvikmyndasafn Íslands, a w Polsce z - KinoPortem w CSW Łaźnia 2 w Gdańsku i Nowym Kinem Pałacowym w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. W ramach największego w Polsce przeglądu kinematografii islandzkiej zaprezentujemy filmy tworzące subiektywną panoramę emocji związanych z odbiorem twórczości z dalekiej Północy. Pokazywana w Gdańsku, Poznaniu i Warszawie sekcja nordycka projektu zawiera produkcje o ludzkich pragnieniach i tęsknotach, specyficznym poczuciu humoru, a także o bardziej uniwersalnych uczuciach – smutkach i wzruszeniach oraz lękach i oburzeniu.

Podczas dwutygodniowego przeglądu zaprezentujemy zarówno starsze produkcje islandzkie, jak i filmy, które powstały stosunkowo niedawno. Prócz filmów dla widzów dorosłych w programie znalazły się również pozycje przeznaczone dla młodych widzów, dzieci i młodzieży. Zestawienie tak różnorodnych przykładów kinematografii islandzkiej ukaże specyfikę tego kina w perspektywie historycznej i kulturowej. Ważnymi punktami przeglądu będą z pewnością: pokaz filmów Ragnara Bragasona (Fiasko, Dzieci, Rodzice, Metalówa) oraz spotkanie z reżyserem, które odbędzie się 13 lutego po zakończeniu projekcji filmu Dzieci, projekt Wyspa dżwięków, czyli koncert w wykonaniu dzieci grających na skrzypcach oraz wykład UTOPIA NA WESOŁO – czarny humor we współczesnym kinie islandzkim wygłoszony przez znawcę tematu dr. Sebastiana Jakuba Konefała.

Zapraszamy do uczestnictwa w gdańskiej odsłonie projektu.

Do zobaczenia w KinoPorcie!

Wstęp wolny

Na poszczególne wydarzenia w ramach przeglądu obowiązuje rezerwacja miejsc. Prosimy o przesyłanie wiadomości w sprawie rezerwacji na adres e-mail: rezerwacje_kino@laznia.pl

PROGRAM

12.02 piątek – otwarcie

godz. 19.00 „MORDSAGA” | reż. Reynir Oddsson, Islandia, 1977, 93’

godz. 21.10 „WIELKA AKCJA RATOWNICZA NA LATRABJAGU” | reż. Óskar Gíslason, Islandia, 1949, 50’

13.02 sobota

godz. 15.00 „WYSPA DŹWIĘKÓW” – koncert Efter/ Sóley/ Asikids!

Koncert odbędzie się w CSW Łaźnia na ul. Jaskółczej 1 / Gdańsk / Dolne Miasto

godz. 15.00 „METALÓWA” | reż. Ragnar Bragason, Islandia, 2013, 97’

godz. 16.45 „RODZICE” | reż. Ragnar Bragason, Islandia, 2007, 120’

godz. 19.00 „DZIECI” | reż. Ragnar Bragason, Islandia, 2006, 93’

PO ZAKOŃCZENIU PROJEKCJI FILMU „DZIECI” ODBĘDZIE SIĘ SPOTKANIE Z REŻYSEREM – Ragnarem Bragasonem. SPOTKANIE POPROWADZI dr Sebastian Jakub Konefał.

14.02 niedziela

godz. 14.00 „OSTATNIA FARMA W DOLINIE” |reż. Óskar Gíslason, Ævar Kvaran, Islandia 1950, 85’

godz. 15.45 „METALÓWA” | reż. Ragnar Bragason, Islandia 2013, 97’

godz. 17.40 „DUSZPASTERSTWO POD LODOWCEM” | reż. Guðný Halldórsdóttir, Islandia 1989, 91’

godz. 19.20 „WIR” | reż. Árni Ásgeirsson, Islandia 2010, 88

15.02 poniedziałek

godz. 16.00 „PAŃSTWO W PAŃSTWIE” | reż. Ólafur Jóhannesson, Islandia 2011, 100’

godz. 18.00 „PAŃSTWO W PAŃSTWIE 2” | reż. Ólafur Jóhannesson, Islandia/Francja 2014, 100’

godz. 20.00 „XL” | reż. Marteinn Thorsson, Islandia 2013, 87’

16.02 wtorek

godz. 17.30 „ŻYCIE NA KREDYCIE” | reż. Baldvin Zophoníasson, Islandia 2014, 129’

godz. 20.00 „DZIECI NATURY” | reż. Friðrik Þór Friðriksson, Islandia 1991, 85’

17.02 środa

godz. 16.15 „DZIECI” | reż. Ragnar Bragason, Islandia 2006, 93’

godz. 18.00 „RODZICE” | reż. Ragnar Bragason, Islandia 2007, 120’

godz. 20.15 „TAK CZY SIAK” | reż. Hafsteinn Gunnar Sigurðsson, Islandia 2011, 84’

18.02 czwartek

godz. 18.00 „ZIMNE ŚWIATŁO” | reż. Hilmar Oddsson, Islandia Norwegia/Wielka Brytania/Niemcy 2004, 96’

godz. 19.50 „WULKAN” | reż. Rúnar Rúnarsson, Islandia/Dania 2011, 95’

19.02 piątek

godz. 18.00 „PAŃSTWO W PAŃSTWIE” | reż. Ólafur Jóhannesson, Islandia 2011, 100’

godz. 20.00 „PAŃSTWO W PAŃSTWIE 2” | reż. Ólafur Jóhannesson, Islandia/Francja 2014, 100’

20.02 sobota

godz. 16.15 „INGALÓ” | reż. Ásdís Thoroddsen, Islandia/Niemcy/Finlandia 1992, 96’

godz. 18.00 „ŚMIECH MEWY” | reż. Ágúst Guðmundsson, Islandia/Niemcy/Wielka Brytania 2001, 104’

godz. 20.00 „VEÐRAMÓT” | reż. Guðný Halldórsdóttir, Islandia 2007, 100

21.02 niedziela

godz. 13.30 „BRAK ZASIĘGU” | reż. Ari Kristinsson, Islandia 2007, 87’

godz. 15.15 „KTOŚ TAKI JAK JA” | reż. Róbert I. Douglas, Islandia/Hong Kong 2002, 90’

godz. 17.00 „UTOPIA NA WESOŁO” – czarny humor we współczesnym kinie islandzkim” / WYKŁAD: dr Sebastian Jakub Konefał

godz. 17.40 „GNARR” reż. Gaukur Úlfarsson, Islandia 2010, 93’
+ DYSKUSJA PO FILMIE / Prowadzenie: dr Sebastian Jakub Konefał

godz. 20.00 „ISLANDZKIE MARZENIE” reż. Róbert I. Douglas, Islandia 2000, 92’

22.02 poniedziałek

godz. 18.00 „FIASKO” | reż. Ragnar Bragason, Islandia/Niemcy/Dania 2000, 92’

godz. 19.45 „NAWAŁNICA” | reż. Sólveig Anspach, Islandia 2003, 93’

23.02 wtorek

godz. 18.00 „PILOT” | reż. Óskar Jónasson, Islandia 1992, 80’

godz. 19.30 „ZARAZ WRACAM” | reż. Sólveig Anspach, Islandia 2008, 90’

24.02 środa

godz. 19.45 „MORDSAGA” | reż. Reynir Oddsson, Islandia 1977 93’

ZWIASTUN PRZEGLĄDU

OPISY FILMÓW

Duszpasterstwo pod lodowcem
(Kristnihald undir Jökli) 91 min., Islandia 1989
reż.: Guðný Halldórsdóttir; scen.: Gerald Wilson; zdj.: W.P. Hassenstein; wyk.: Sigurður Sigurjónsson, Baldvin Halldórsson, Margrét Helga Jóhannsdóttir, Kristbjörg Kjeld, Helgi Skúlason

Film odtwarza przebieg tajnej misji emisariusza Narodowego Kościoła Islandii, który przybywa do probostwa położonego u podnóża lodowca Snæfellsjökull, aby sporządzić raport na temat odbywających się tam niepokojących praktyk religijnych. Obraz Guðný Halldórsdóttir jest adaptacją satyrycznej książki, napisanej przez jej ojca, Halldóra Kiljana Laxnessa. Islandzki noblista w swojej powieści ośmiesza m.in. lokalne wierzenia w elfy, fascynacje nowymi ruchami religijnymi, wyspiarski nacjonalizm oraz iberoamerykańską poetykę realizmu magicznego. Wszystko to ukazano zaś w oparach absurdalnego żartu, który - pomimo upływu lat - wdzięcznie ukazuje specyfikę islandzkiego poczucia humoru.

Dzieci
(Börn) 93 min., Islandia 2006
reż.: Ragnar Bragason; scen.: R. Bragason, Nína Dögg Filippusdóttir, Gísli Örn Garðarsson, Ólafur Darri Ólafsson; zdj.: Bergsteinn Björgúlfsson; wyk.: Gísli Örn Garðarsson, Nína Dögg Filippusdóttir, Ólafur Darri Ólafsson, Andri Snær Magnason, Hanna María Karlsdóttir

Fabuła filmu skupia się na historiach trzech osób: chorego psychicznie Marino, pozostającego w konflikcie z prawem Garðara oraz jego byłej żony, która samotnie wychowuje ich syna, Gudmunda. Podobnie jak w debiutanckim filmie „Fíaskó”, losy bohaterów Bragasona łączą się ze sobą. I choć fabuła w tym przypadku nie posiada tak wyraźnie zarysowanego zamknięcia, to proces niełatwego konstruowania jej misternie splątanych wątków znów utwierdzi widzów w przekonaniu, że życiem głównych bohaterów rządzą tajemnicze siły.

Dzieci natury
(Börn náttúrunnar) 85 min., Islandia 1991
reż.: Friðrik Þór Friðriksson; scen.: F. Þór Friðriksson, Einar Guðmundsson; zdj.: Ari Kristinsson; wyk.: Bruno Ganz, Egill Ólafsson, Sigríður Hagalín, Tinna Gunnlaugsdóttir, Rúrik Haraldsson

W swoim drugim pełnometrażowym filmie fabularnym Friðriksson porusza do dziś niezbyt popularny w kinematografii temat, jakim jest miejsce, rola oraz status społeczny starych ludzi w społeczeństwie konsumpcyjnym. Þorgeir (Gísli Halldórsson) i Stella (Sigríður Hagalín) uciekają z domu opieki, aby po raz ostatni w życiu poczuć wolność. Marzeniem kobiety jest pochówek w „dzikiej” ziemi. Fabuła filmu kilkakrotnie ociera się o sferę sacrum, nawiązując między innymi do dawnych islandzkich wierzeń oraz symboliki chrześcijańskiej.

Fiasko
(Fíaskó) 92 min., Islandia 2000
reż. i scen.: Ragnar Bragason; zdj.: August Jakobsson; wyk.: Margrét Ákadóttir, Silja Hauksdóttir, Ólafur Darri Ólafsson, Eggert Þorleifsson, Róbert Arnfinnsson

W obrazie użyto formuły wielowątkowej opowieści. Jednym z bohaterów filmu jest dwulicowy pastor, z zapałem wydający pieniądze swoich parafian na seksualne igraszki z prostytutkami. Niesfornego duszpasterza będzie próbowała wyciągnąć z poważnych kłopotów jego rezolutna gosposia, której losy są tematem drugiego wątku filmu. Kolejnymi intrygującymi postaciami są tutaj: samotny emeryt, marzący o romansie z chorującą na chorobę Alzheimera podstarzałą gwiazdą kina oraz jego uwikłana w miłosny trójkąt wnuczka. Bragason w mistrzowski sposób splata ze sobą historie ludzi, bawiąc się ich przeznaczeniem.

Gnarr
(Gnarr) 93 min., Islandia 2010
reż.: Gaukur Úlfarsson; zdj.; Bjorn Ofeigsson; wyk.: Jón Gnarr

Obraz Úlfarssona śledzi poczynania kontrowersyjnego aktora komediowego i performera Jóna Gnarra. Prześmiewcza kampania powołanej przez niego do życia Najlepszej Partii (Besti flokkurinn) zaczęła się od organizowanych przez bohatera filmu happeningów, kąśliwie kpiących z polityków. Kamera towarzyszy Gnarrowi i jego najbliższym współpracownikom w czasie pracy nad prowokacyjną akcją wyborczą, równocześnie demaskując manipulacyjne techniki, które towarzyszą tego typu działaniom. Z czasem prowokacyjne działania „ugrupowania dowcipnisiów” zaczynają nabierać coraz poważniejszego charakteru. Wkrótce tytułowy bohater będzie musiał dokonać poważnego wyboru.

Ingaló
(Ingaló) 96 min., Islandia 1992
reż. i scen.: Ásdís Thoroddsen; zdj.: Tahvo Hirvonen; wyk.: Sólveig Arnarsdóttir, Haraldur Hallgrimsson, Þráinn Karlsson, Guðný Helgadóttir, Þorlákur Kristinsson

Nakręcony na taśmie 16mm film jest udanym debiutem fabularnym Ásdís Thoroddsen, pokazywanym między innymi na festiwalu w Cannes. Wykształcona w Niemczech reżyserka zrealizowała surowy obraz przedstawiający życie na islandzkiej prowincji, gdzie nie ma miejsca dla ousiderów i marzycieli, zwłaszcza gdy taka rola przypada młodym kobietom. Mieszkająca w małej miejscowości bohaterka ochoczo bierze udział w bójkach z mężczyznami, samotnie wyrusza kutrem na połowy i podkochuje się w starszym od siebie Skúlim. Za swoim ukochanym podąży nawet do rybackiego piekła, przyłączając się do męskiej załogi trawlera „Matthildur”.

Islandzkie marzenie
(Íslenski draumurinn) 92 min., Islandia 2000
reż. i scen.: Róbert I. Douglas; zdj.: Róbert I. Douglas, Júlíus Kemp; wyk.: Þórhallur Sverrisson, Jón Gnarr, Matt Keeslar, Hafdís Huld, Laufey Brá Jónsdottir

Utrzymane w poetyce paradokumentu „Islandzkie marzenie” skupia się na losach zafascynowanego footballem Tótiego, który próbuje swoich sił w biznesie, pragnąc m.in. zaszczepić w islandzkich palaczach miłość do sprowadzonych z Bułgarii papierosów. Jego poczynania komentują - w konwencji „gadających głów” - przyjaciele, rodzina oraz sąsiedzi. Obraz Douglasa zabawnie krytykuje wiele stereotypów na temat współczesnych Islandczyków.

Ktoś taki jak ja
(Maður eins og ég) 90 min., Islandia 2002
reż.: Róbert I. Douglas; scen.: R. I. Douglas, Árni Ásgeirsson; zdj.: Paweł Gula; wyk.: Jón Gnarr, Stephanie Che, Sigurður Sigurjónsson, Þorsteinn Guðmundsson, Katla M. Þorgeirsdóttir

Drugi pełnometrażowy obraz w twórczości autora „Islandzkiego marzenia” wykorzystuje dość nietypowy wątek zainteresowania problemem emigracji zarobkowej oraz trudnościami z asymilacją społeczności z innych kręgów kulturowych. Film porównuje również spojrzenie na różne zakątki świata z „turystycznego” punktu widzenia z realiami życia w słabiej rozwiniętych ekonomicznie krajach. Z poprzednim obrazem Douglasa łączy go również aktor odgrywający główną rolę w filmie. Jest nim Jón Gnarr, ekscentryczny burmistrz Reykjavíku, który zakończył swoją pracę dla miasta w 2014 roku.

Metalówa
(Málmhaus) 97 min., Islandia 2013
reż. i scen.: Ragnar Bragason; zdj.: August Jakobsson; wyk.: Ingvar Eggert Sigurðsson, Þorbjörg Helga Þorgilsdóttir, Halldóra Geirharðsdóttir, Sveinn Ólafur Gunnarsson, Þröstur Leó Gunnarsson

Główną bohaterką filmu jest buńczuczna Hera, która dziecięcą traumę po śmierci starszego brata odreagowuje wręcz obsesyjnym pielęgnowaniem jego największej pasji – muzyki metalowej. Zainteresowanym hodowlą zwierząt i weekendowymi potańcówkami mieszkańcom wsi trudno zrozumieć zachowania zbuntowanej dziewczyny. Film Bragasona nie jest jednak oskarżeniem nietolerancyjnego społeczeństwa. Islandzki reżyser w swoim najnowszym dziele znakomicie łączy bowiem smutek po bezpowrotnej stracie z pytaniami o sens wiary i egzystencji oraz z dowcipnymi scenkami z życia prowincji.

Mordsaga
(Morðsaga) 93 min., Islandia 1977
reż. i scen.: Reynir Oddsson; zdj.: R. Oddsson, Lennart Sundberg; wyk.: Guðrún Ásmundsdóttir, Steindór Hjörleifsson, Þóra Sigurþórsdóttir, Guðrún Stephensen, Róbert Arnfinnsson

Fabuła kryminalnej historii Reynira Oddssona skupia się na życiu dysfunkcyjnej rodziny, terroryzowanej przez despotycznego mężczyznę. Reżyser stworzył film korzystając jedynie z własnych środków finansowych. Pragnął w ten sposób pokazać, że w jego ojczyźnie można realizować intrygujące produkcje fabularne dla kina bez wsparcia państwa. Z obszernej listy zagranicznych fascynacji reżysera wypada przede wszystkim podkreślić odważny, inspirowany dziełami Louisa Buñuela erotyzm oraz poetykę filmów Claude’a Chabrola. Prowokacyjne zachowania bohaterów i zaskakujące zakończenie filmu nawet dziś znakomicie wpisują się w popularną w nordyckich opowieściach kryminalnych bolesną wiwisekcję społecznego zepsucia, które czai się za pozornie szczęśliwym życiem w opiekuńczym państwie.

Nawałnica
(Stormviðri) 93 min., Islandia 2003
reż.: Sólveig Anspach; scen.: S. Anspach, Roger Bohbot, Pierre-Erwan Guillaume, Cécile Vargaftig; zdj.: Benoît Dervaux; wyk.: Élodie Bouchez, Didda Jónsdóttir, Baltasar Kormákur, Ingvar Eggert Sigurðsson, Christophe Sermet

Fabułę filmu wyreżyserowanego przez wykształconą we Francji islandzką reżyserkę podzielono na dwie części. Część pierwsza dzieje się we Francji. Tam poznajemy Corę (Élodie Bouchez) - lekarza psychiatrę w ośrodku dla osób chorych psychicznie. Bohaterka całą swoją uwagę poświęca zagadkowej kobiecie, której spowolnione na ogół reakcje przeradzają się niekiedy w niekontrolowane napady agresji. Gdy w końcu u pacjentki zaczynają się pojawiać pierwsze pozytywne reakcje zostaje ona deportowana do swojej ojczyzny - Islandii. Załamana nagłym przerwaniem terapii młoda lekarka wyrusza na poszukiwania kobiety. Jednak wyspa, którą przyjdzie poznać zdesperowanej Francuzce, w niczym nie będzie przypominać fascynującej krainy, znanej z reklamowych folderów i podróżniczych relacji.

Państwo w państwie
(Borgríki) 100 min., Islandia 2011
reż.: Ólafur Jóhannesson; scen.: Ó. Jóhannesson, Hrafnkell Stefansson; zdj.: Bjarni Felix Bjarnason, Gunnar Heidar; wyk.: Zlatko Krickic, Ágústa Eva Erlendsdóttir, Ingvar Eggert Sigurðsson, Sigurður Sigurjónsson, Björn Thors

Kryminał policyjny o korupcji, zemście i mafijnych porachunkach. Fabuła obrazu wykorzystuje temat przekupstwa oraz bezsilności islandzkiej policji wobec niebezpieczeństw płynących z zewnątrz. W filmie de Fleura odnajdziemy często wykorzystywany w islandzkim kinie motyw konfliktu pokoleń oraz zderzenia starego i nowego porządku. W tym wypadku oba wątki dotyczą zarówno pracowników policji, jak i świata przestępczego. W scenariuszu filmu w interesujący sposób wykorzystano też postaci emigrantów z Serbii, którzy, sprowokowani przez przedstawicieli islandzkiego podziemia kryminalnego, przygotowują krwawą vendettę. Produkcja Ólafura Jóhannessona odważnie krytykuje również prostytucję i handel żywym towarem.

Państwo w państwie 2
(Borgríki 2 ) 100 min., Islandia/ Francja 2014
reż.: Ólafur Jóhannesson; scen.: Ó. Jóhannesson, Hrafnkell Stefansson; zdj.: Bjarni Felix Bjarnason, Gunnar Heidar; wyk.: Darri Ingolfsson, Ágústa Eva Erlendsdóttir, Ingvar Eggert Sigurðsson, Sigurður Sigurjónsson, Zlatko Krickic

Druga część kryminału Ólafura Jóhannessona. W filmie powracają bohaterowie znani z pierwszego obrazu, ale pojawiają się także nowe postaci – młody agent służb wewnętrznych oraz jego nieprzekupny szef. Fabuła policyjnego sequela skupia się tym razem w większym stopniu na odkrywaniu przeszłości czarnych charakterów. Poznajemy między innymi wcześniejsze życie i motywacje szefa serbskiej mafii oraz gangsterski kodeks „emerytowanego” islandzkiego recydywisty. Pełne chłodu dzieło Jóhannessona w ciekawy sposób używa narracji filmowej i zręcznie unika nadmiernych uproszczeń, tak często nękających współczesne kino kryminalne.

Pilot
(Sódóma Reykjavík) 80 min., Islandia 1992
reż. i scen.: Óskar Jónasson; zdj.: Sigurður Sverrir Pálsson; wyk.: Björn Jörundur Friðbjörnsson, Þórarinn Eyfjörð, Þórarinn Oskar Thorarinsson, Helga Braga Jónsdóttir, Þóra Friðriksdóttir

Postaci pojawiające się w filmie nie chcą zajmować się legalnymi formami zarobkowania, niewiele ich również interesuje, poza nadużywaniem alkoholu w nocnych klubach oraz jeżdżeniem po mieście amerykańskimi samochodami. Historia Axela szukającego w podejrzanych lokalach stolicy skradzionego pilota do telewizora swojej mamy jest jednak przede wszystkim okazją do prezentacji muzycznego światka stolicy Islandii lat 90. XX wieku. Wizja nordyckiego pokolenia „X” z obrazu Jónassona balansuje pomiędzy ekstatyczną pochwałą nocnego życia miasta a próbą ośmieszenia fascynacji zagranicznymi subkulturami.

Rodzice
(Foreldrar) 120 min., Islandia 2007
reż.: Ragnar Bragason; scen.: R. Bragason, Víkingur Kristjánsson, Nanna Kristín Magnúsdóttir, Ingvar Eggert Sigurðsson; zdj.: Bergsteinn Björgúlfsson; wyk.: Edda Arnljótsdóttir, Reine Brynolfsson, Nína Dögg Filippusdóttir, Brian Fitzgibbon, Gísli Örn Garðarsson

Druga część dylogii Bragasona koncentruje się na losach dwóch mężczyzn i kobiety, których relacje są powiązane nie tylko ze sobą, lecz również z niektórymi postaciami z poprzedniego dzieła. Leitmotivem w filmie jest tym razem kryzys w relacjach damsko-męskich, związany z wypełnianiem obowiązków rodzicielskich. I znów misternie splecione wątki stawiają widza przed niełatwym zadaniem samodzielnego odpowiedzenia sobie na pytanie, co tak naprawdę wydarzyło się i zmieniło w życiu bohaterów.

Śmiech mewy
(Mávahlátur) 104 min., Islandia 2001
reż. i scen.: Ágúst Guðmundsson; zdj.: Peter Krause; wyk.: Margrét Vilhjálmsdóttir, Ugla Egilsdóttir, Heino Ferch, Hilmir Snær Guðnason, Kristbjörg Kjeld

Opowieść o kobiecej zemście, dwuznacznej fascynacji Ameryką oraz miłości do „tańca z elfami”. Oparty na książce Kristin Marji Baldursdóttir film splata ze sobą historie czterech kobiet, jednak jego fabuła przede wszystkim koncentruje się na najsilniejszej z nich. Jest nią Freyja (w tej roli Margrét Vilhjálmsdóttir), która w czasie II wojny światowej wyszła za mąż za amerykańskiego żołnierza i wyjechała z nim do USA. Filmowa opowieść rozpoczyna się właśnie od jej powrotu do Islandii na początku lat pięćdziesiątych. Szczupła i modnie ubrana bohaterka szokuje wszystkich nie tylko swoimi drogimi strojami, lecz również nader nowoczesnymi poglądami na temat relacji damsko-męskich. Wkrótce swoje rewolucyjne poglądy zacznie wcielać w życie.

Tak czy siak
(Á annan veg) 84 min., Islandia 2011
reż.: Hafsteinn Gunnar Sigurðsson; scen.: Sveinn Ólafur Gunnarsson, H. G. Sigurðsson; zdj.: Árni Filippusson; wyk.: Hilmar Guðjónsson, Sveinn Ólafur Gunnarsson, Þorsteinn Bachmann, Valgerður Rúnarsdóttir, Þorbjörn Guðmundsson

Osadzona w realiach lat osiemdziesiątych XX wieku opowieść Hafsteinna Sigurðssona to kameralna historia niełatwej przyjaźni, przywodząca na myśl inspirowane kontrkulturowym przewrotem obrazy, określane anglosaskim terminem „buddy movie”, takie jak „Easy Rider”, „Samotny kowboj” czy „Strach na wróble”. Jeśli jednak bohaterowie przytoczonych tu tytułów podróżowali w jakimś określonym celu, to protagoniści z produkcji Sigurðssona są raczej postaciami zatopionymi w islandzkim krajobrazie. Finnbogi (Sveinn Ólafur Gunnarsson) i Alfreð (Hilmar Guðjónsson) spędzają bowiem lato znakując i malując jedyną w kraju drogę okalającą Islandię, którą władze dumnie nazwały szosą A1. Leniwa narracja i specyficzny humor wyraźnie korespondują z przesyconym romantyczną wrażliwością podejściem do natury.

Veðramót
(Veðramót) 100 min., Islandia 2007
reż. i scen.: Guðný Halldórsdóttir; zdj.: Svein Krøvel; wyk.: Tinna Hrafnsdóttir, Hilmir Snær Guðnason, Hera Hilmar, Atli Rafn Sigurðsson, Jörundur Ragnarsson

Kolejny film nakręcony przez córkę islandzkiego noblisty. Obraz Halldórsdóttir opowiada historię położonego z dala od miejskiego zgiełku ośrodka poprawczego dla młodzieży, prowadzonego w latach 70. XX wieku przez zafascynowanych ideałami hippisowskimi młodych ludzi. Przybycie do tej nietypowej placówki tajemniczej pensjonariuszki wywołuje serię zdarzeń, które całkowicie odmienią życie jej założycieli. Obraz Halldórsdóttir bezpardonowo atakuje przemoc w rodzinie, seksualne nadużycia oraz mieszczańskie strategie „zamiatania śmieci pod dywan”. Jego nietypowe zakończenie interesująco wpisuje się także w popularny w nordyckiej kulturze i często przedstawiany motyw okrutnej natury.

Wielka akcja ratownicza na Látrabjargu
(Björgunarafrekið við Látrabjarg) 50 min., Islandia 1949
reż., zdj.: Óskar Gíslason; wyk.: Jón Gíslason, Valdimar Guðmundsson

Dokument o akcji ratowania brytyjskich marynarzy z tonącego statku w czasie potężnego sztormu w okolicy majestatycznych klifów Látrabjargu. Co ciekawe, część użytych w nim materiałów pochodziła z zarejestrowanej przez Gíslasona innej katastrofy. Motyw heroicznej walki o przeżycie na morzu powróci później w kilku innych kinowych produkcjach z Islandii.

Wir
(Brim) 88 min., Islandia 2010
reż.: Árni Ásgeirsson; scen.: Ottó Geir Borg, Ólafur Egilsson, Á. Ásgeirsson; zdj.: G. Magni Ágústsson; wyk.: Ingvar Eggert Sigurðsson, Nína Dögg Filippusdóttir, Björn Hlynur Haraldsson, Gísli Örn Garðarsson, Ólafur Darri Ólafsson

Obraz Ásgeirssona łączy w strukturze scenariusza elementy morskiego thrillera i filmu grozy. Jego fabuła opowiada o relacjach pomiędzy członkami załogi trawlera, do której dołącza na czas jednego rejsu kobieta. Twórcy filmu skupiają się na budowaniu klaustrofobicznej atmosfery na statku i pogłębianiu portretów psychologicznych marynarzy. Postaci zdziwaczałych wilków morskich skontrastowano w filmie z wizerunkiem rybaka, wyniesionym w islandzkiej kulturze i sztuce do rangi bohatera.

Wulkan
(Eldfjall) 95 min., Islandia 2011
reż. i scen.: Rúnar Rúnarsson; zdj.: Sophia Olsson; wyk.: Auður Drauma Bachmann, Þorsteinn Bachmann, Kristín Davíðsdóttir, Benedikt Erlingsson, Elma Lísa Gunnarsdóttir

Głównym bohaterem filmu jest stary rybak. Hannes to ponury i uparty mężczyzna, który po wybuchu wulkanu Eldfell na wyspie Heimaey przeniósł się wraz z żoną do Reykjavíku. I choć od erupcji minęło już trzydzieści osiem lat, nie może pogodzić się ze stratą swojej małej ojczyzny. Poznajemy go, gdy przechodzi na emeryturę, mówiąc: „Zestarzeję się, a w końcu umrę”. Czy właśnie tak będzie wyglądał ostatni etap jego życia? Pełnometrażowy debiut Rúnara Rúnarssona jest nad wyraz udaną próbą wypowiedzi na temat często poruszanego w islandzkiej sztuce motywu konfliktu pokoleń oraz odważnym głosem w kwestii legalizacji eutanazji.

Zaraz wracam
(Skrapp út) 90 min., Islandia 2008
reż.: Sólveig Anspach; scen.: S. Anspach, Jean-Luc Gaget; zdj.: Bergsteinn Björgúlfsson; wyk.: Didda Jónsdóttir, Alexander Briem, Julien Cottereau, Erpur Eyvindarson, Ólafía Hrönn Jónsdóttir

Czarna komedia z elementami kina drogi, opowiadająca o poezji, porozumieniu francusko-islandzkim i… marihuanie. Anna jest znaną poetką, która marzy o wyjeździe do ciepłych krajów. W czasie kiedy próbuje sfinalizować interes życia, w jej domu gromadzą się klienci, z utęsknieniem czekający na dostawę środków gwarantujących im dobre samopoczucie w deszczowym i wietrznym Reykjavíku. W międzyczasie widzowie poznają również pogrążonego w depresji farmera, bogobojną Irlandkę, zafascynowanego islandzką poezją Francuza oraz szereg innych ekscentrycznych postaci. Całość okraszono wpadającą w ucho muzyką reggae, zabawnymi dialogami oraz epizodycznymi rolami znanych i cenionych w islandzkim świecie popkultury osób.

Zimne światło
(Kaldaljós) 96 min., Islandia 2004
reż.: Hilmar Oddsson; scen.: H. Oddsson, Freyr Thor, Freyr Þormóðsson; zdj.: Sigurður Sverrir Pálsson; wyk.: Ingvar Eggert Sigurðsson, Unnur Ösp Stefánsdóttir, Ruth Olafsdottir, Steinunn Harðardóttir, Borghildur Thors

Oparty na powieści Vigdís Grímsdóttir obraz „Zimne światło” wykorzystuje elementy nadnaturalne, mające powiązać nadchodzącą katastrofę z panteistyczną filozofią ubóstwienia sił i praw natury. Fabułę filmu poprowadzono dwutorowo. Jej główny bohater zostaje ukazany w wątku współczesnym jako mieszkający w Reykjavíku, wspominający dzieciństwo artysta. W retrospekcjach natomiast śledzimy losy żyjącego w rybackiej osadzie nadwrażliwego i obdarzonego talentem plastycznym chłopca, który potrafi dostrzec więcej niż dorośli.

XL
(XL) 87 min., Islandia 2013
reż.: Marteinn Thorsson; scen.: M. Thorsson, Gudmundur Óskarsson; zdj.: Bergsteinn Björgúlfsson; wyk.: Ólafur Darri Ólafsson, María Birta, Nanna Kristín Magnúsdóttir, Elma Lísa Gunnarsdóttir, Þorsteinn Bachmann

Główny bohater filmu, Leifur Sigurdarson, jest alkoholikiem, seksoholikiem i politykiem. Kolejność wymienionych tutaj określeń nie została użyta przypadkowo, gdyż tematyka oraz ściśle z nią powiązana eksperymentalna forma dzieła Marteinna Thorssona skupiają się głównie na nadużywaniu alkoholu. Na tym jednak nie poprzestano, bo kamera i montaż wykorzystując techniki planu subiektywnego, tj. patrzenia na świat oczyma bohatera, ukazują nam rzeczywistość z perspektywy osoby pozostającej pod wpływem także wielu innych środków odurzających. Ów przerażający świat jest równocześnie policzkiem wymierzonym islandzkim elitom, do których przynależy odstręczający bohater z dzieła Thorssona.

Życie na kredycie
(Vonarstræti) 129 min., Islandia 2014
reż.: Baldvin Zophoníasson; scen. B. Zophoníasson, Birgir Örn Steinarsson; zdj.: Jóhann Máni Jóhannsson; wyk.: Hera Hilmar, Thor Kristjansson, Sveinn Ólafur Gunnarsson, Ingvar Þórðarson, Markus Reymann

Bohaterowie nagradzanego na wielu zagranicznych festiwalach filmu Baldvina Zophoníassona skrywają w sobie smutek i cierpienie związane z bolesną przeszłością. Młoda Eik zrobi wszystko, aby zapewnić spokojny byt swojej małej córeczce. Wkrótce w jej życiu pojawią się dwaj mężczyźni – pogrążony w alkoholizmie utalentowany pisarz i dynamiczny manager, który pnie się coraz wyżej w korporacyjnej hierarchii, lecz równocześnie zmaga się z moralnymi dylematami. Losu obu poznajemy w kolejnych opowieściach. Czy któremuś z nich warto jednak zaufać?

FILMY DLA DZIECI

Ostatnia farma w dolinie
(Siðasti bærinn í dalnum) 85 min., Islandia 1950
reż.: Óskar Gíslason, Ævar Kvaran; scen.: Loftur Guðmundsson; wyk.: Þóra Borg-Einarsson, Jón Aðils, Nína Sveinsdóttir, Erna Sigurleifsdóttir, Valdimar Lárusson

W scenariuszu filmu wykorzystano mity skandynawskie oraz podania ludowe. Fabuła obrazu opowiada o żyjącym z dala od cywilizacji rodzeństwie, które z rąk okrutnych trolli ratuje królowa elfów. Wiara Islandczyków w „ukryty lud” (huldufólk), a zwłaszcza w elfy, została rozsławiona na świecie przez biura podróży i broszury turystyczne oraz „popularnonaukowe” (i niestety często pseudoantropologiczne) relacje z podróży na wyspę. Najbardziej poetycka scena filmu - balet elfów - swoją siłę oddziaływania zawdzięcza w dużym stopniu pięknej ścieżce dźwiękowej i niezwykłej choreografii autorstwa utalentowanej islandzkiej kompozytorki Jórunn Vidar.

Brak zasięgu
(Duggholufólkið) 87 min., Islandia 2007
reż. i scen.: Ari Kristinsson; zdj.: Kjell Vassdal; wyk.: Margrét Ákadóttir, Þórdís Hulda Árnadóttir, Árni Beinteinn Árnason, Erlendur Eiríksson

Kalli, chłopiec mieszkający z matką na przedmieściach Reykjavíku, żyje w świecie nierzeczywistych postaci, bohaterów z telewizji, kina i gier komputerowych. Spędzając święta z ojcem i jego nową rodziną na farmie położonej na dalekiej północy, zostaje nagle wyrwany ze świata, w którym dotychczas żył i rzucony na głęboką wodę wyzwań prawdziwego życia. Wkrótce chłopiec ma dość wiejskich realiów i, mimo surowej zimy, postanawia uciec. Walczy z zamiecią, błąka się, bez zasięgu w komórce...

Strona projektu: http://ultima-thule.pl/pl/

Kino "KinoPort"
Centrum Edukacji Artystycznej Łaźnia 2
ul. Strajku Dokerów 5
80-544 Gdańsk - Nowy Port

Kontakt:
Mail: kinoport@laznia.pl
Tel. (+48 58) 5000 235
Kasa: (+48 58) 5000 232

Kurator kina "KinoPort": Jacek Wachulewicz | j.wachulewicz@laznia.pl
PR i promocja, Konsultacja programowa: Joanna Dobrowolska | j.dobrowolska@laznia.pl

BIP

Zaloguj/Zarejestruj

Instytucja kultury Miasta Gdańska