Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia

01.12.2007-13.01.2008
Wernisaż: 30 listopada, godz. 18.00. Wszyscy artyści biorący udział w wystawie będą obecni.

Artyści: Oxana Gourinovich (Białoruś/Niemcy), Artur Klinau (Białoruś), Uladzimir Parfianok (Białoruś), Anna Chkolnikova (Białoruś/Niemcy), Karsten Konrad (Niemcy), Alexander Komarov (Białoruś/Holandia)

Kuratorka: Lena Prents

Na tematykę miasta już od dłuższego czasu kierują swoją uwagę socjologowie, kulturoznawcy, architekci oraz artyści. Radykalne urbanistyczne procesy transformacyjne, które od początku lat osiemdziesiątych w tym samym stopniu objęły swym zasięgiem miasta Europy Wschodniej i Zachodniej, zmieniają ich wizerunek oraz powodują rozłam zarówno społeczny jak i kulturowy. Wystawa „Mińsk, diariusz miejski” poświęcona jest metropolii, w ktorej owe wpływy również zaznaczyły swoją obecność, lecz ze względu na panujący w niej klimat polityczny oraz urbanistyczny kontekst zauważalnych jest w stolicy Białorusi kilka osobliwości. Wizerunek i tożsamość miasta są chętnie przedstawiane odbiorcy jako romantyczna mieszanka starych i nowych elementów, szerokich ulic i obszarów zieleni. Owe motywy są reprodukowane na kartkach pocztowych, służą jako tło programów telewizyjnych i nie może ich zabraknąć przy żadnym konkursie fotograficznym noszącym tytuł „moje miasto rodzinne”.Artyści – protagoniści tej wystawy nie prezentują na niej nowej kolekcji ujęć chwili i szczegółów wyrwanych z kontekstu urbanistycznego. Poddają pod dyskusję oficjalny wizerunek Mińska, badają jego znamienne aspekty, potrafią znaleźć wytłumaczenie na jego specyficzną sytuację urbanistyczną, pokazjuą swoją indywidualną percepcję miasta i kierują uwagę na cechy, które nie zostały uwzględnione w konwencjonalnych albumach z fotografiami. Podczas pokazu w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia podejmuje się próbę przeciwdziałania dwóm permanentnie występującym zjawiskom w europejskiej percepcji Białorusi: marginalnej wiedzy o Mińsku z dala od nagłówków z gazet o treści politycznej oraz nikłej uwadze poświęcanej sztuce współczesnej na i o Białorusi.

Oxana Gourinovitch (*1975, Białoruś/Niemcy) pracuje jako architekt w Berlinie. Podczas zbierania informacji dotyczących najważniejszego placu w Mińsku, Placu Niepodległości, nasunęły jej się pytania, na które nie znalazła odpowiedzi ani w literaturze fachowej, ani w odnośnych biurach planowania przestrzennego. Dlaczego w wizerunku Mińska brakuje odniesień do historii miasta sprzed drugiej wojny światowej? Dlaczego niemalże milczeniem pominięta jest historia żydowska? Oxana Gourinovitsch opracowała diagramy, obrazowo pokazujące znaczące etapy i osobliwości rozwoju miasta oraz konfrontujące odbiorcę z niecodziennym spojrzeniem na jego historię i teraźniejszość. Wybrała ten sposób przedstawienia również dlatego, ażeby ukazać powszechne na dzisiejszej Białorusi i znane dobrze z własnego doświadczenia zjawisko: emigrację swoich przyjaciół i znajomych z Mińska.

Artur Klinau (*1965, Białoruś) architekt, artysta, publicysta oraz wydawca pARTisan-u, jedynego na Białorusi periodyku koncentrującego swoją uwagę na sztuce współczesnej. Międzynarodowy rozgłos zyskał dzięki instalacjom i konceptualnym pracom. Od wielu lat urzeczywistnia ideę obszernego opisu swojego rodzinnego miasta Mińska jako “miasta-słońca”. Nawiązując do “Civitas Solis” Tommasa Campanelli i “Utopii” Thomasa More'a kreuje w fotografiach, kolażach i essejach panoramę miasta, które jego zdaniem zostało zaplanowane i zbudowane jako idealne ucieleśnienie kommunistycznej utopii: Dla człowieka przyszłości wybudowano bogato zdobione “pałace dla ludu”, założono wspaniałe parki z fontannami i przedstawiającymi idealne ciała rzeźbami, wytyczono szerokie, tonące w zieleni ulice-bulwary. Przy bliższym przyjrzeniu się owe zrealizowane idee okazują się wszelako być niczym więcej jak miastem marzeń, niczym więcej jak “monumentem dążenia do niedającej się zrealizować doskonałości, imponującym scenariuszem romantycznej, wzniosłej sztuki pod tytułem Szczęście”.

Uladzimir Parfianok (*1958, Białoruś) należy do grona artystów fotografików tzw. “mińskiej szkoły fotografii” - nazwa ta, odnosząca się do biało-czarnej fotografii konceptualnej z Białorusi, wykreowana została w 90-tych latach zeszłego wieku przez jednego z amerykańskich krytyków. Parfianok jest dyrektorem i kuratorem galerii sztuk wiualnych “NOVA” w Mińsku. Na wystawie można zobaczyć zarówno jego starsze jak i nowe prace. Cykle fotografii “Na rynku” (1990) i “Fragmenty bycia” (1987-88) dokumentują sceny z sowieckiego życia codziennego. Fotografowanie na ulicach miasta – opowiada Parfianok – sprawiało wtedy nieprawdopodobną przyjemność. Ludzie byli otwarci i nieagresywni, a fotografa postrzegano jako nieodłączny atrybut krajobrazu miejskiego. Nowsze prace Parfianoka charakteryzuje nowa artystyczna perspektywa na fotografowane objekty oraz zainteresowania innymi motywami. Zdjęcia te pokazują ponadto estetyczne i merytoryczne przeobrażenia w wizerunku miasta.

Anna Chkolnikova (*1976, Białoruś/Niemcy) odbyła studia artystyczne na Białorusi, we Francji i Niemczech, obecnie żyje w Berlinie. Jej styl pracy charakteryzuje intensywna konfrontacja z tym, co ma miejsce w przestrzeniach zamkniętych, z wyraźnym odniesieniem do otoczenia zewnętrznego. W rezultacie powstają zapełniające wnętrza instalacje, często nie pozbawione osobistych, subiektywnych akcentów. Na tej metodzie opiera się także praca „Swojskość. Obcość“, którą Chkolnikova przygotowała na wystawę w „Łaźni“. Na filmie wideo artystka utrwaliła wspomnienia Gertrudy Iwanowny Kalinowskiej, 86-letniej przyjaciółki swojej babci i rodowitej mińszczanki. Poruszające historie tej wyróżniającej się fenomenalną pamięcią kobiety Chkolnikova umieściła w ornamencie rysunków, naniesionych bezpośrednio na ścianę. Zgodnie z wyobrażeniem artystki zwiedzający wystawę mają tu doświadczyć „przestrzeni pomiędzy swojskością i obcością“ czyli stanu ducha, który Chkolnikova chce wywołać, ażeby opisać swoje miasto.

Karsten Konrad (*1962, Niemcy) jest rzeźbiarzem. Chociaż urodził i wychował się w zachodnich Niemczech, w swoich rzeźbach i modelach często nawiązuje do budowli socjalistycznego modernizmu. Interesują go one zarówno jako nośniki utopijnych, mających na celu poprawę świata idei, jak i jako przykłady zasługującej na uwagę architektury, niesłusznie prawie nie dostrzeganej w zachodniej Europie. Konrad rekonstruuje sytuacje urbanistyczne, które miały znaczenie – jako ważny rozdział historii architektury lub wyraz nastroju społecznego – dla określonego miejsca i czasu. W swych pracach korzysta z rozłożonych na elementy pierwsze resztek umeblowania mieszkań lat 70-tych oraz przedmiotów znalezionych w gruzach zburzonych budynków, nadając w ten sposób żywy charykter swym modelom. Większość oryginałów swoich modeli Konrad widział na własne oczy. Są one jak na przykład kompleks budynków przy Pragaer Straße w Dreźnie w pracy “Stadtplaners Workshop” (“Warsztaty urbanisty”) łatwo rozpoznawalne dla odbiorcy. W wypadku prezentowanego na wystawie modelu mińskiego “Domu mody” jako wzór posłużyło artyście jedynie niewielkie zdjęcie z niemieckiego magazynu. Budynek ten zafascynował Konrada zdumiewającym połączeniem elementów modernizmu, popularnego na całym świecie w latach 60-tych i 70-tych, z patosem hipertroficznego czczenia socjalistycznych bohaterów: Lekką zewnętrzną konstrukcje budynku zdobi monumentalny relief, przedstawiający obrońców ojczyzny podczas drugiej wojny światowej. Mając na uwadze fakt, że decyzje dotyczące burzenia budynków a nawet całych dzielnic podejmowane są w Mińsku nadzwyczaj pochopnie, praca Konrada stanowi bodziec do dyskusji o estetycznych i historyczno-architektonicznych walorach socjalistycznego modernizmu.

Aleksander Komarov (*1971, Białoruś/Holandia/Niemcy) studiował malarstwo i sztukę konceptualną w Poznaniu i Amsterdamie, obecnie mieszka w Rotterdamie i Berlinie. Obserwacje z różnych krajów, miast i kultur często stanowiły inspiracje jego prac artystycznych. Niektóre z nich poświęcone są architektonicznym ucieleśnieniom władzy i jej historycznie uwarunkowanym zmianom. Pałac Republiki, monumentalna budowla w centrum Mińska, zainteresował Komarova w charakterze wyraźnego symbolu sytuacji urbanistycznej, panującej w stolicy Białorusi. Zaplanowaną w latach 70-tych i rozpoczętą w latach 80-tych budowę Pałacu Republiki przerwano na kilka lat w obliczu burzliwych dyskusji, toczonych na początku pierestrojki. Budowa została wznowiona i zakończona dopiero z inicjatywy Aleksandra Łukaszenki, który od 1994 sprawuje urząd prezydenta państwa. W tym samym czasie – jak słusznie stwierdza Komarov – kultura polityczna na Bialorusi wróciła na swoją pierwotną drogę, tzn. do czasów sprzed rozpoczęcia budowy. W pracy zatytułowanej “Immersion of Reality” artysta wykorzystuje różne środki przekazu – zdjęcia, fotomontaże, model pałacu oraz film wideo –, ażeby unaocznić odbiorcy różne aspekty publicznego postrzegania tej budowli oraz przedstawić własną interpretację Pałacu Republiki.

Wystawa została przygotowana we współpracy z Uniwersytetem Gdańskim oraz przy wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza i Institut fur Auslandsbeziehungen.

BIP

Zaloguj/Zarejestruj

Instytucja kultury Miasta Gdańska