ŁAŹNIA 1 2006 - WRO in tour
01.12.2006, godz.18:00
Ostatnia edycja odbywającego się w dwuletnim trybie festiwalu sztuki nowych mediów we Wrocławiu była przeglądem kierunków rozwoju i zmian w sztuce współczesnej operującej najnowszą technologią komunikacji. Bez wątpienia prace artystyczne tworzone za pomocą nowych mediów mają bezpośrednie znaczenie dla kształtu współczesnej kultury audiowizualnej i zasadniczo zmieniają obraz całej sztuki. Stanowią inspirację, przenoszą kodowanie znaczeń i stawiają pytania. Spośród 74 zakwalifikowanych do konkursu prac wybrano takie, które łączyłyby autorefleksyjność medium z krytycznym zaangażowaniem.
W CSW Łaźnia będzie można obejrzeć zarówno prace nagrodzone i wyróżnione z lat 2003-2006 oraz wybrane przez dyrektora artystycznego biennale i krytyka sztuki Piotra Krajewskiego.
Współpraca:
WRO Centrum Sztuki Mediów www.wrocenter.pl
Kuratorka: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
WRO 05 in tour PROGRAM:
1. Tim Macmillan / Animal Tragic / UK / 2004 / 7:00
2. Takeshi Kushida / Flow / J / 2003 / 2:30
3. Dariusz Krzeczek / Luukkaankangas: Updated, Revisted / A/PL / 2004 / 7:00
4. Cezar Migliorin / Ação Dispersão / Action and Dispersion / BR / 2003 / 5:40
5. Edward Zajec / glAmor / USA / 2004 / 6:20
6. Eric Siu Chi-Man / Sliding Whites / China / 2003 / 8:40 (wyróżnienie w konkursie WRO 05)
7. Agata Kurecki / Handgemacht / D/PL / 2003 / 5:10
8. Laurent Vicente / Unreal Doubres / F / 2004 / 1:45
9. Jacek Niegoda / Kontestator / The Dissenter / PL / 1995 - 2005 / 5:20 (wyróżnienie w konkursie WRO 05)
10. Antonin De Bemels / II s'agit / B / 2003 / 4:20
11. Grzegorz Gonsior / Oko / The Eye / PL / 2003 / 4:10
12. visomat inc. / Modell Statt Berlin / D / 2004 / 10:00
13. Harald Holba / Bitcrusher / A / 2004 / 11:00 (wyróżnienie w konkursie WRO 05)
14. Volker Schreiner / Counter / D / 2004 / 5:58 (III nagroda WRI0 05)
15. Mike Stubbs / Cultural Quarter / UK / 2002-2004 / 10:00 (I nagroda WRO 05)
16. Annmarie Lanesey / Getting Off / USA / 2003 / 4:12
Opisy prezentowanych obrazów:
Tim Macmillian, "Animal Tragic" [7', Wielka Brytania 2004], dystrybucja: LUX Niepokojące spojrzenie na "naturalną historię" naszego współczesnego środowiska miejskiego, odtwarzające trzy odnotowane przypadki, w których ludzie i "przyjazne" zwierzęta źle na siebie oddziałują – listonosz zabija psa, pies atakuje dziecko, koń zabija rowerzystę.
Takeshi Kushida, "Flow" z cyklu "The Light and The Darkness" [2'30", Japonia 2003] Praca stanowi serię dociekań nad związkiem między widzialnością a niewidzialnością. Mechanizmy dostrzegalności przedstawione są w częściach "Kannon" i "Flow". "Flow" to poddany cyfrowej obróbce obraz połączenia flagi i człowieka.
Dariusz Krzeczek, "Luukkaankangas: Updated, Revisited" [7', Austria/Polska 2004], mixing & mastering: Martin Siewert, © KUNSTVE-REIN MEDIENTURM GRAZ, dystrybutor: Sixpackfilm
Praca podejmuje temat krajobrazu autostrad i dróg w Finlandii. Są one symbolami współczesnej mobilności, która pociąga za sobą szczególne rozumienie przestrzeni. Praca ta pomija kwestie związane z ruchem drogowym na rzecz formalnego obrazu – na rzecz linii, toru, hieroglifu w krajobrazie. Do realizacji tego projektu wykorzystano 25 000 fotografii z Internetu. W Finlandii na wszystkich ważnych drogach Fińska Administracja Dróg zamontowała kamery sieciowe nagrywające i fotografujące jezdnie. Te obrazy umieszczane są następnie w Internecie. Finowie mają przed wyjazdem możliwość sprawdzenia stanu dróg, obejrzenia ich i stwierdzenia czy chcą nimi jechać, czy nie. Najistotniejsze jest być może to, że kamery te rejestrują automatycznie bez udziału żadnego operatora. Produkują zatem jedynie funkcjonalne obrazy, bez żadnego estetycznego odniesienia.
Edward Zajec, "glAmour" [6'20", Stany Zjednoczone 2004]
Wizualna oda do tajemniczej mocy, która sprawia, że geometria jest w stanie poruszać w nas zarówno to, co czysto zmysłowe i erotyczne, jak i to, co intelektualne i duchowe.
Eric Siu Chi-Man, "Sliding Whites" [8'40", Chińska Republika Ludowa 2003], dystrybucja: Videotage Ltd, Hong Kong
Poetycka praca podejmująca temat zbieżności i struktury, pełna eleganckiego i stale zmiennego ruchu. Prawie jak w projekcie badawczym, analizującym relacje między ludzkim ruchem a techniczną strukturą. Autor skutecznie namawia nas na słuchanie jego poetyckich rytmów w bieli. Jak sam mówi: Fuzja Materiałów i Oczu objawia prawdę kolorów. "Sliding Whites" to reprezentacja koloru i wyjątkowości obrazu cyfrowego.
Agata Kurecki, "handgamacht" [5'10", Niemcy/Polska 2003], kamera: Olaf Mach, soundtrack mix: Christina Karliczek
Klip pokazuje robótkę ręczną, żółta bawełniana nić jest przerabiana za pomocą szydełka w skomplikowany system supłów. Ujęcia makro oraz montaż pod muzykę ludową to ironiczne mikroskopowe podejście do kultury. Pokazują także naszą sympatię dla rzeczy niewielkich i mało widowiskowych. Użyta muzyka została niechlujnie skopiowana z płyt kompaktowych wypożyczonych z biblioteki miejskiej. Dotychczas nie udało się nam zrekonstruować jej tytułów i autorów. Wiemy jedynie, że pierwszy utwór jest z Polski, natomiast druga część ma charakter słowno-muzyczny, a utwór pochodzi z Austrii lub Tyrolu. Wideoklip "handgemacht" powstał w ramach współpracy między Agatą Kurecką, Christiną Karliczek a Olafem Machem, członkami stowarzyszenia automaten e.V. w Berlinie.
Laurent Vicente, "Unreal Doubres" [1'45", Francja 2003]
Projekcja składa się z różnych prac wideo mówiących o Doubre. Doubre? Co to jest? Doubre nie istnieje, jest to idea znikania rzeczy, które niejako próbują dosięgnąć innej rzeczywistości, nowego poziomu rzeczywistości.
Jacek Niegoda, "Kontestator" [5'20", Polska 1995-2005]
Działanie w przestrzeni publicznej realizowane w ramach zajęć Pracowni Intermedialnej PI prowadzonej przez Witosława Czerwonkę i Wojciecha Zamiarę. Zdarzenie miało miejsce jesienią 1995 roku na najdłuższych i w tamtym czasie jedynych schodach ruchomych w Gdańsku. Schody te znajdują się w przejściu pomiędzy dworcem PKP i PKS. W założeniu miała to być akcja fizyczna, a wyszła z niej akcja polityczna.
Antonin De Bemels, "Il s'agit" [4'20", Belgia 2004], performance: Ugo Dehaes, muzyka: The Syncopated Elevators Legacy + Petite-Porte de Bronze
W tej wideo-graficznej pracy De Bemels kontynuuje swoje badanie fizyczności i wizualnych ograniczeń ruchu, tańca i ludzkiego ciała. W centrum znajduje się statyczny tułów; jak się zdaje, miesza się on z rytmicznie poruszającymi się kończynami tancerza – oczy zamknięte, głowa przekrzywiona jak u kukły. "Il s'agit" prezentuje iluzoryczną i złożoną metaforę odnoszącą ludzkie ciało do mechanicznych wzorów i kształtów. W cybernetycznym "balecie mechanicznym" trzepoczących i wirujących ramion organizm tancerza niejako się rozczłonkowuje, by następnie połączyć się na krótki, ale pełen spokoju, moment.
Volker Schreiner, "Counter" [5'58", Niemcy 2004]
Jest to praca wykorzystująca znaleziony materiał. Wybrane fragmenty wielu filmów, zarówno sławnych jak i zupełnie nieznanych, zostają zestawione zgodnie z systemem numerycznym. Odliczanie wstecz zaczyna się od 266. Gęsty montaż wywołuje uczucie napięcia i trzyma widza w napięciu.
Grzegorz Gonsior, "Oko" [4'10", Polska 2003]
Zapis otaczającej nas rzeczywistości widzianej z dziwnej perspektywy. Przez cały czas trwania filmu większą część kadru zajmuje oko autora, które obserwuje otaczającą je rzeczywistość. Oko wraz z otoczeniem zostało nagrane przy użyciu specjalnie skonstruowanego do tego kasku-statywu, który umożliwia uchwycenie w jednym kadrze oka z bliskiej odległości i otoczenia odbijającego się w okularze.
Zdjęcie na górze: Grzegorz Gonsior, Oko, 2003
Cezar Migliorin, "Açao Dispersao" [5'40", Brazylia 2003]
Mężczyzna na samotnej wyprawie ze swoją kamerą, filmujący każdy środek transportu, jakim się porusza, każde miejsce, w którym śpi i wszystko, co je. Jedyną regułą, jaką stosuje jest ta, by nigdy nie spędzać dwóch nocy w tym samym mieście. Kończy swoją podróż tylko wtedy, kiedy kończą mu się pieniądze.
Visomat Inc., "Modell Statt Berlin" [10', Niemcy 2004], muzyka: Jan Jelinek
Tron został ustawiony poza ekranem – najprawdopodobniej w wieżowcu. Visomat przedstawia ruch jako nachodzące na siebie linie, przewodnik staje się eksperymentem w wyczuwaniu tworzenia modeli. Stół mikserski jako siła natury, przetrwanie w rzeczywistości powstałej z urbanistycznego planowania stało się kwestią zrobienia własnego miksu.
Annmarie Lanesey, "Getting Off" [4'12", Stany Zjednoczone 2003]
Tworzę dla siebie i dla innych; zderzenia drobnych szczegółów, szczelinę pomiędzy sztuką i życiem. Nie ma wielkiej różnicy między artystą i nie-artystą. Eksperyment ze zmianami rzeczywistości, zamierzony plan działania zgodnie z określonymi wskazówkami i parametrami. To co opisuje, może na przykład przybrać formę przyklejenia się do ściany sypialni lub próby nakłonienia sąsiadów, by pozwolili ci się wykąpać w swojej wannie.
Harald Holba, "Bitcrusher" [11', Austria 2004], Sixpack film
Czarne linie tworzą wielobok na białym tle. W jednym z rogów linia kieruje się ku górze, tworząc przestrzeń trójwymiarową. Małe barwne wieloboki o różnobarwnym wypełnieniu zapełniają przestrzeń, aż podłoga, meble, okna i ściany stają się rozpoznawalne. Część pomieszczenia z kubkiem obracającym się w mikrofalówce, ale żadnych ludzi. Ścieżka dźwiękowa jest minimalistyczna, przypomina hałasy, podkreślając wrażenie, że przestrzenie wiodą niezależne życia, podczas gdy pierwiastki przestrzeni mnożą się i wytwarzają nowe środowiska. Ścieżka prowadzi na ulicę, a następnie do biura, w którym komputery grające w gry mieszczą się w identycznych pokojach. Odbicie ludzkiej twarzy pojawia się na monitorze w jednym z tych pomieszczeń, ale twarz ta zlewa się z matrycą gry.
Mike Stubbs, "Cultural Quarter" [10', Wielka Brytania 2002-2004], dystrybucja: LUX Zapis obserwacji śledzącej relacje miasta do jego mieszkańców, stawiający pytania o nadzór, spojrzenie i ludzkie zachowania. Unaocznia pewne pęknięcia między marzeniami deweloperów a wyobrażeniami mieszkańców o przestrzeni kulturowej i tym, jak z niej korzystać. Film ten proponuje baczne spojrzenie na miejską codzienność, na bliżej nieokreślonym brytyjskim przedmieściu. Prezentując równowagę między rzeczywistością i jej przedstawieniem oraz dzięki subtelnie zmontowanym przejściom film ten oscyluje między reportażem a rodzajem społecznego voyeuryzmu. Stawia on pytania o konstrukcję idei "my i oni", społeczna zgoda, rodzina czy etyka zbiorowa.
W CSW Łaźnia będzie można obejrzeć zarówno prace nagrodzone i wyróżnione z lat 2003-2006 oraz wybrane przez dyrektora artystycznego biennale i krytyka sztuki Piotra Krajewskiego.
Współpraca:
WRO Centrum Sztuki Mediów www.wrocenter.pl
Kuratorka: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
WRO 05 in tour PROGRAM:
1. Tim Macmillan / Animal Tragic / UK / 2004 / 7:00
2. Takeshi Kushida / Flow / J / 2003 / 2:30
3. Dariusz Krzeczek / Luukkaankangas: Updated, Revisted / A/PL / 2004 / 7:00
4. Cezar Migliorin / Ação Dispersão / Action and Dispersion / BR / 2003 / 5:40
5. Edward Zajec / glAmor / USA / 2004 / 6:20
6. Eric Siu Chi-Man / Sliding Whites / China / 2003 / 8:40 (wyróżnienie w konkursie WRO 05)
7. Agata Kurecki / Handgemacht / D/PL / 2003 / 5:10
8. Laurent Vicente / Unreal Doubres / F / 2004 / 1:45
9. Jacek Niegoda / Kontestator / The Dissenter / PL / 1995 - 2005 / 5:20 (wyróżnienie w konkursie WRO 05)
10. Antonin De Bemels / II s'agit / B / 2003 / 4:20
11. Grzegorz Gonsior / Oko / The Eye / PL / 2003 / 4:10
12. visomat inc. / Modell Statt Berlin / D / 2004 / 10:00
13. Harald Holba / Bitcrusher / A / 2004 / 11:00 (wyróżnienie w konkursie WRO 05)
14. Volker Schreiner / Counter / D / 2004 / 5:58 (III nagroda WRI0 05)
15. Mike Stubbs / Cultural Quarter / UK / 2002-2004 / 10:00 (I nagroda WRO 05)
16. Annmarie Lanesey / Getting Off / USA / 2003 / 4:12
Opisy prezentowanych obrazów:
Tim Macmillian, "Animal Tragic" [7', Wielka Brytania 2004], dystrybucja: LUX Niepokojące spojrzenie na "naturalną historię" naszego współczesnego środowiska miejskiego, odtwarzające trzy odnotowane przypadki, w których ludzie i "przyjazne" zwierzęta źle na siebie oddziałują – listonosz zabija psa, pies atakuje dziecko, koń zabija rowerzystę.
Takeshi Kushida, "Flow" z cyklu "The Light and The Darkness" [2'30", Japonia 2003] Praca stanowi serię dociekań nad związkiem między widzialnością a niewidzialnością. Mechanizmy dostrzegalności przedstawione są w częściach "Kannon" i "Flow". "Flow" to poddany cyfrowej obróbce obraz połączenia flagi i człowieka.
Dariusz Krzeczek, "Luukkaankangas: Updated, Revisited" [7', Austria/Polska 2004], mixing & mastering: Martin Siewert, © KUNSTVE-REIN MEDIENTURM GRAZ, dystrybutor: Sixpackfilm
Praca podejmuje temat krajobrazu autostrad i dróg w Finlandii. Są one symbolami współczesnej mobilności, która pociąga za sobą szczególne rozumienie przestrzeni. Praca ta pomija kwestie związane z ruchem drogowym na rzecz formalnego obrazu – na rzecz linii, toru, hieroglifu w krajobrazie. Do realizacji tego projektu wykorzystano 25 000 fotografii z Internetu. W Finlandii na wszystkich ważnych drogach Fińska Administracja Dróg zamontowała kamery sieciowe nagrywające i fotografujące jezdnie. Te obrazy umieszczane są następnie w Internecie. Finowie mają przed wyjazdem możliwość sprawdzenia stanu dróg, obejrzenia ich i stwierdzenia czy chcą nimi jechać, czy nie. Najistotniejsze jest być może to, że kamery te rejestrują automatycznie bez udziału żadnego operatora. Produkują zatem jedynie funkcjonalne obrazy, bez żadnego estetycznego odniesienia.
Edward Zajec, "glAmour" [6'20", Stany Zjednoczone 2004]
Wizualna oda do tajemniczej mocy, która sprawia, że geometria jest w stanie poruszać w nas zarówno to, co czysto zmysłowe i erotyczne, jak i to, co intelektualne i duchowe.
Eric Siu Chi-Man, "Sliding Whites" [8'40", Chińska Republika Ludowa 2003], dystrybucja: Videotage Ltd, Hong Kong
Poetycka praca podejmująca temat zbieżności i struktury, pełna eleganckiego i stale zmiennego ruchu. Prawie jak w projekcie badawczym, analizującym relacje między ludzkim ruchem a techniczną strukturą. Autor skutecznie namawia nas na słuchanie jego poetyckich rytmów w bieli. Jak sam mówi: Fuzja Materiałów i Oczu objawia prawdę kolorów. "Sliding Whites" to reprezentacja koloru i wyjątkowości obrazu cyfrowego.
Agata Kurecki, "handgamacht" [5'10", Niemcy/Polska 2003], kamera: Olaf Mach, soundtrack mix: Christina Karliczek
Klip pokazuje robótkę ręczną, żółta bawełniana nić jest przerabiana za pomocą szydełka w skomplikowany system supłów. Ujęcia makro oraz montaż pod muzykę ludową to ironiczne mikroskopowe podejście do kultury. Pokazują także naszą sympatię dla rzeczy niewielkich i mało widowiskowych. Użyta muzyka została niechlujnie skopiowana z płyt kompaktowych wypożyczonych z biblioteki miejskiej. Dotychczas nie udało się nam zrekonstruować jej tytułów i autorów. Wiemy jedynie, że pierwszy utwór jest z Polski, natomiast druga część ma charakter słowno-muzyczny, a utwór pochodzi z Austrii lub Tyrolu. Wideoklip "handgemacht" powstał w ramach współpracy między Agatą Kurecką, Christiną Karliczek a Olafem Machem, członkami stowarzyszenia automaten e.V. w Berlinie.
Laurent Vicente, "Unreal Doubres" [1'45", Francja 2003]
Projekcja składa się z różnych prac wideo mówiących o Doubre. Doubre? Co to jest? Doubre nie istnieje, jest to idea znikania rzeczy, które niejako próbują dosięgnąć innej rzeczywistości, nowego poziomu rzeczywistości.
Jacek Niegoda, "Kontestator" [5'20", Polska 1995-2005]
Działanie w przestrzeni publicznej realizowane w ramach zajęć Pracowni Intermedialnej PI prowadzonej przez Witosława Czerwonkę i Wojciecha Zamiarę. Zdarzenie miało miejsce jesienią 1995 roku na najdłuższych i w tamtym czasie jedynych schodach ruchomych w Gdańsku. Schody te znajdują się w przejściu pomiędzy dworcem PKP i PKS. W założeniu miała to być akcja fizyczna, a wyszła z niej akcja polityczna.
Antonin De Bemels, "Il s'agit" [4'20", Belgia 2004], performance: Ugo Dehaes, muzyka: The Syncopated Elevators Legacy + Petite-Porte de Bronze
W tej wideo-graficznej pracy De Bemels kontynuuje swoje badanie fizyczności i wizualnych ograniczeń ruchu, tańca i ludzkiego ciała. W centrum znajduje się statyczny tułów; jak się zdaje, miesza się on z rytmicznie poruszającymi się kończynami tancerza – oczy zamknięte, głowa przekrzywiona jak u kukły. "Il s'agit" prezentuje iluzoryczną i złożoną metaforę odnoszącą ludzkie ciało do mechanicznych wzorów i kształtów. W cybernetycznym "balecie mechanicznym" trzepoczących i wirujących ramion organizm tancerza niejako się rozczłonkowuje, by następnie połączyć się na krótki, ale pełen spokoju, moment.
Volker Schreiner, "Counter" [5'58", Niemcy 2004]
Jest to praca wykorzystująca znaleziony materiał. Wybrane fragmenty wielu filmów, zarówno sławnych jak i zupełnie nieznanych, zostają zestawione zgodnie z systemem numerycznym. Odliczanie wstecz zaczyna się od 266. Gęsty montaż wywołuje uczucie napięcia i trzyma widza w napięciu.
Grzegorz Gonsior, "Oko" [4'10", Polska 2003]
Zapis otaczającej nas rzeczywistości widzianej z dziwnej perspektywy. Przez cały czas trwania filmu większą część kadru zajmuje oko autora, które obserwuje otaczającą je rzeczywistość. Oko wraz z otoczeniem zostało nagrane przy użyciu specjalnie skonstruowanego do tego kasku-statywu, który umożliwia uchwycenie w jednym kadrze oka z bliskiej odległości i otoczenia odbijającego się w okularze.
Zdjęcie na górze: Grzegorz Gonsior, Oko, 2003
Cezar Migliorin, "Açao Dispersao" [5'40", Brazylia 2003]
Mężczyzna na samotnej wyprawie ze swoją kamerą, filmujący każdy środek transportu, jakim się porusza, każde miejsce, w którym śpi i wszystko, co je. Jedyną regułą, jaką stosuje jest ta, by nigdy nie spędzać dwóch nocy w tym samym mieście. Kończy swoją podróż tylko wtedy, kiedy kończą mu się pieniądze.
Visomat Inc., "Modell Statt Berlin" [10', Niemcy 2004], muzyka: Jan Jelinek
Tron został ustawiony poza ekranem – najprawdopodobniej w wieżowcu. Visomat przedstawia ruch jako nachodzące na siebie linie, przewodnik staje się eksperymentem w wyczuwaniu tworzenia modeli. Stół mikserski jako siła natury, przetrwanie w rzeczywistości powstałej z urbanistycznego planowania stało się kwestią zrobienia własnego miksu.
Annmarie Lanesey, "Getting Off" [4'12", Stany Zjednoczone 2003]
Tworzę dla siebie i dla innych; zderzenia drobnych szczegółów, szczelinę pomiędzy sztuką i życiem. Nie ma wielkiej różnicy między artystą i nie-artystą. Eksperyment ze zmianami rzeczywistości, zamierzony plan działania zgodnie z określonymi wskazówkami i parametrami. To co opisuje, może na przykład przybrać formę przyklejenia się do ściany sypialni lub próby nakłonienia sąsiadów, by pozwolili ci się wykąpać w swojej wannie.
Harald Holba, "Bitcrusher" [11', Austria 2004], Sixpack film
Czarne linie tworzą wielobok na białym tle. W jednym z rogów linia kieruje się ku górze, tworząc przestrzeń trójwymiarową. Małe barwne wieloboki o różnobarwnym wypełnieniu zapełniają przestrzeń, aż podłoga, meble, okna i ściany stają się rozpoznawalne. Część pomieszczenia z kubkiem obracającym się w mikrofalówce, ale żadnych ludzi. Ścieżka dźwiękowa jest minimalistyczna, przypomina hałasy, podkreślając wrażenie, że przestrzenie wiodą niezależne życia, podczas gdy pierwiastki przestrzeni mnożą się i wytwarzają nowe środowiska. Ścieżka prowadzi na ulicę, a następnie do biura, w którym komputery grające w gry mieszczą się w identycznych pokojach. Odbicie ludzkiej twarzy pojawia się na monitorze w jednym z tych pomieszczeń, ale twarz ta zlewa się z matrycą gry.
Mike Stubbs, "Cultural Quarter" [10', Wielka Brytania 2002-2004], dystrybucja: LUX Zapis obserwacji śledzącej relacje miasta do jego mieszkańców, stawiający pytania o nadzór, spojrzenie i ludzkie zachowania. Unaocznia pewne pęknięcia między marzeniami deweloperów a wyobrażeniami mieszkańców o przestrzeni kulturowej i tym, jak z niej korzystać. Film ten proponuje baczne spojrzenie na miejską codzienność, na bliżej nieokreślonym brytyjskim przedmieściu. Prezentując równowagę między rzeczywistością i jej przedstawieniem oraz dzięki subtelnie zmontowanym przejściom film ten oscyluje między reportażem a rodzajem społecznego voyeuryzmu. Stawia on pytania o konstrukcję idei "my i oni", społeczna zgoda, rodzina czy etyka zbiorowa.
BIP