ŁAŹNIA 1 2008 - Katarzyna Kozyra W SZTUCE MARZENIA STAJĄ SIĘ RZECZYWISTOŚCIĄ
8.03.2008, godz. 17:00
Katarzyna Kozyra od 2003 roku realizuje projekt „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością”, na który składają się serie performance, akcji parateatralnych, happeningów z udziałem publiczności oraz filmów-rejestracji procesu transformacji osobowości. Artystka przyjmuje w nich rolę zarówno reżyserki, aktorki pierwszoplanowej jak i medium kształtowanego przez mistrzów: Maestra - Grzegorza Pitułeja, nauczyciela śpiewu operowego, Glorii Viagry - berlińskiego transwestyty, dla artystki – wzoru „prawdziwej kobiecości”. Poszukując tej ostatniej Kozyra wciela się w różne wymarzone role, m.in. diwy operowej, drag queen, gwiazdy pop. Wszystkie te działania poparte są długotrwałymi przygotowaniami, nauką, ćwiczeniami póz, konwencji, operowania głosem. Świat marzeń okazuje się światem sztucznym, wykreowanym do najdrobniejszego szczegółu i takie są nowe wcielenia artystki jako Olimpii z opery Offenbacha i bajkowej Królewny Śnieżki. Pierwsza odsłona projektu miała miejsce w w maju 2004 r. w Teatrze Miejskim w Trydencie w spektaklu "Koszmar".
Program:
1. Trailer (z wiedoinstalcji Non So piu, 2004); 3:20
2. Diabeł ( z wideoinstalcji Non So piu, 2004); 2:53
3. Kwadrans, 2004, 12.43
4. Koszmar; 2004, 4:26
5. Koncert na fasadzie: 4:42
6. Make - up (z wideoinstalcji Non So piu, 2004); 11:56
7. Piękno. Na wernisażu z Glorią Viagrą, 2005, 5:34
8. W hołdzie Glorii Viagrze, 2005, 4:32
9. Cheerleaderka;2006 4:30
10. Il Castrato, 2006; 15;59
11. Film, 2006; 19; 34
Katarzyna Kozyra - absolwentka rzeźby w pracowni Grzegorza Kowalskiego, Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, realizuje prace w technice wideo, wideo instalacji, performances. Jedna z jej pierwszych prac, dyplomowa „Piramida zwierząt”(1993) przyniosła jej rozgłos i krytykę. Prezentowana w Łaźni w 1998 roku spowodowała nawet zarzut obrońców praw zwierząt oskarżających artystkę o wykorzystywanie życia zwierząt dla sztuki. Jako jedna z wiodących postaci sztuki tzw. krytycznej w Polsce, umacniała swoja pozycję kolejnymi realizacjami: „Łaźnia Męska”, Łaźnia Żeńska”, „Olimpia”, „Kara i zbrodnia”. Kozyra została w 1997 roku laureatką Paszportu Polityki.
Opisy filmów
1. Trailer ( z wideoinstalacji Non so piu) 2004;
2. Diabeł ( z wideoinstalacji Non so piu) 2004;
Wideoinstalacja wielokanałowa Non so piu – pierwsza praca w ramach projektu „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością” - pokazuje próby przeniknięcia artystki w obce, lecz fascynujące dla niej światy, po w których przewodnikami są Gloria Viagra i Maestro. Głównym zadaniem Glorii Viagry ma być pomoc artystce w odnalezieniu w sobie "kobiety", której – według artystki - ideałem czy wcieleniem jest właśnie Gloria, czyli przebrany za kobietę Michel. Maestro - zawsze sztuczny, w życiu i na scenie - uosabia świat opery, wysublimowanych uczuć i emocji wyrażanych w sposób umowny i potęgujący poczucie sztuczności - śpiewem. Artystka uczy się śpiewu klasycznego, by zdobyć umiejętność wyrażania uczuć głosem, opanowując zadane przez Maestra arie, m.in. arie Cherubina z Wesela Figara. Wideoinstalacja składa się z pokazywanego na dużym ekranie trailera oraz 9 filmów (Makijaż, Sven, Backstage, Zakupy, Kluby, Callas, Maestro, Diabeł, Kitkat) pierwotnie pokazanych - jakby w labiryncie - każdy w osobnej niewielkiej przestrzeni przesłoniętej kurtynami. Tytuł pochodzi z arii Cherubina z Wesela Figara Mozarta (Nie wiem kim jestem, co robię...). W ramach pokazu zsotaną zaprezentowane trzy fragmenty: 1. Trailer, 2. Diabeł oraz 6. Makijaż)
3. Kwadrans
Performans, Pittsburg, 2004, produkcja: Carnegie International, 12:43
Performans miał charakter prywatnego (choć odbywającego się na scenie) spotkania artystki i Maestra, rodzaju retrospekcji, do którego dopuszczona zostaje publiczność. Uczestniczy ona w przeglądzie trzech krótkich (pięciominutowych), jakby prywatnych filmów wideo, powstałych na różnych etapach tego ciągle rozwijającego się projektu.
I Lekcja Śpiewu. Relacje między artystką i Maestrem - od wzajemnej fascynacji po niechęć i antagonizm, wynikający z relacji przypominających kata i ofiarę.
II Fascynacja Glorią. Artystka wraz z Maestrem śledzą wracającą z koncertu piosenkarkę.
III Fortepian w Trento. Senne marzenie artystki.
4. Koszmar
Performance z twórczym udziałem publiczności, Teatro Sociale, Trento, 2004, koprodukcja: Galleria Civica d’Arte Contemporanea, Trento, 4:26
Koszmar, który odbył się 28 maja 2004 roku w Teatro Sociale, jest pierwszym z serii performansów i akcji w ramach projektu “W sztuce marzenia stają się rzeczywistością”. Przedstawia sen artystki, Katarzyny Kozyry, jako śpiewaczki operowej w noc przed wyjściem na scenę. Z początku wszystko odbywa się jak podczas zwykłego przedstawienia operowego. Jednak nagromadzenie dziwnych zdarzeń potęguje wrażenie uczestnictwa w czyimś męczącym koszmarze. Każdy akt pogłębia dramat śpiewaczki, która nie umie śpiewać, nie zna tekstu, a przesadnie elegancka publiczność nie zwraca na nią uwagi. Odtrącona nawet przez swego Maestra (Grzegorz Pitułej) i zastąpiona w końcu lepszą śpiewaczką płonie na stosie ze wstydu. Pod koniec publiczność wchodzi na scenę, a artyści giną wśród tłumu.
5.Koncert na fasadzie
Zegarowy performance, 2005, produkcja: Kunsthalle Wien, 4:42
Fassadenconcerto – czyli „fasadowy koncert”, czy też „koncert na fasadzie” odbył się 7 lipca 2005 roku, przy okazji otwarcia wystawy „Teatr Niemożliwy”. Miał miejsce na fasadzie Kunsthalle na placu muzealnym, w Museumsqartier – dzielnicy muzeów. Niemal co godzinę – od 10.00 do 20.00 (z przerwą między 14.00 a 16.00) z portyku dawnych stajni królewskich, na wysokości pierwszego pietra, wysuwała się pomalowana w niebieski paski budka, z której Maestro wyprowadzał Kozyrę. Ta, niemal za każdym razem ubrana w inną suknię, (inspirowaną geometryzującymi kostiumami Oskara Schlemmera) odśpiewywała, raz lepiej, raz gorzej, pod dyktando dyrygującego nią Maestra, ciągle tę samą arię Królowej Nocy z Czarodziejskiego fletu Mozarta. Widzami i słuchaczami tych koncertów byli przede wszystkim liczni, przypadkowi turyści, wizytujący pobliskie muzea i odpoczywający w kilku kawiarniach na placu. Efekt mechanicznej zegarowej kukułki podkreślał, a jednocześnie podważał, planowy brak precyzji: aria za każdym razem brzmiała nieco inaczej, kostiumy były celowo „niedoskonałe”, a „kukułce” nigdy nie udało się wyjść z budki o równej godzinie. Artystka łączyła tu w dowolny sposób i skłotowała elementy wybrane z rożnych poetyk i realności.
6. Make - up (z wideoinstalcji Non So piu, 2004); 11:56
7. Piękno. Na wernisażu z Gloria Viagrą
Haus der Kulturen der Welt, Krypto – performans, 2005, 5:34
Na wernisażu grupowej wystawy About Beauty w berlińskim Haus der Kulturen der Welt, na której pokazywano m.in. „Święto Wiosny” Kozyry, artystka pojawiła się wraz ze swoją nauczycielką i mentorką –berlińską drag queen i dj Glorią Viagrą. Obie były ubrane i wystylizowane na swoistego rodzaju klony, czy siostry – bliźniaczki. Kozyra swym zachowaniem i wyglądem zdawała się potwierdzać, że jest pilną uczennicą w pobieranych od Glorii Viagry lekcjach „prawdziwej kobiecości”, stanowiących jeden z elementów projektu „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością”. Nierozpoznana niemal przez nikogo jako artystka - Kozyra, pozowała z Glorią do zdjęć i udzielała wywiadów, traktując swoje pojawienie się w nowym wcieleniu jako swoiste „wydarzenie artystyczne”.
8. W hołdzie Glorii Viagrze
squoted event, 2005, Klub Big Eden, Berlin, 4:32
Na urodzinach Glorii Viagry – berlińskiej drag queen - Kozyra wystąpiła na scenie w klubie Big Eden przed klubową publicznością jako „niespodzianka” dla jubilatki, w przerwie jej koncertu. Wystylizowana na podobieństwo Glorii, niemal jej klon, ubrana w podobny strój, w butach na wysokim obcasie, wymalowana w mocnym scenicznym makijażu i peruce zaśpiewała dla Glorii piosenkę z repertuaru Robbiego Williamsa, a następnie wykonała strip- tease. W ostatnim kluczowych momentach swego art performancu – stripteasu rozgrzanej publiczności, ku jej dezorientacji, ukazała się naga artystka jedynie w pończochach, torebką przerzuconą przez ramię, ale ze sztucznym penisem, który również po chwili „zdjęła” z krocza i schowała do torebki. Artystka łączyła skłotowała elementy wybrane z rożnych poetyk i różnorodnych rzeczywistości.
9. Cheerleaderka
videoclip, 2006, produkcja: Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki, 4:30
Muzyczny wideoklip z serii „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością”, w którym Kozyra interpretuje piosenkę Gwen Stefani „What are you waiting for”. Bawiąc się kliszami kobiecości i męskości artystka tym razem wciela się rolę już nie divy operowej, lecz gwiazdy pop-rock, w teledysku odgrywającej role cheerleaderki w męskiej sportowej szatni. Kozyra wykonująca ewolucje taneczno-akrobatyczne (według choreografii Anny Godowskiej), z pomponami i w krótkiej białej spódniczce usiłuje zainteresować sobą skupionych raczej na sobie, przebierających się po treningu sportowców. W chórkach występują kuratorzy i dyrekcja Zachęty. W tym krótkim teledysku o przewrotnej fabule pojawiają się także nawiązania do wcześniejszych prac Kozyry.
10.Kastrat / Il CastratoPerformance w Teatro San Leonardo, Bologna
produkcja: Gender Bender Festival, 2006, 15:59
Gejowski festiwal Gender Bender był współproducentem dwudziestokilkuminutowego performance „Il Castrato” utrzymanego w niemal teatralnej formie jednoaktowej opery barokowej. Jej finał to scena kastracji na wyłowionej przez Maestra i Glorię Viagrę z tłumu Drag Queen - Kozyrze. Rozebrana z sukien i peruki „odzyskuje” swój androgyniczny wygląd, a sztuczny korpusik i genitalia nadają jej wyglądowi charakter młodego chłopca. Po tej scenie odgrywanej przez tych, którzy mieli uczyć ją „kobiecości”, artystka śpiewa „Ave Maria” Schuberta, by na końcu odjechać, siedząc nienaturalnie wyprostowana na białym koniu. O ile w poprzednich projektach z tego cyklu Kozyra usiłuje się wcielić, przemienić, przebrać w kobietę - księżniczkę - gwiazdę, to w tym epizodzie powraca do swego chłopięcego wyglądu, by dokonać na sobie niemal dosłownej kastracji. Płeć więc po raz kolejny okazuje się kostiumem. Równocześnie z przygotowaniami do performansu w innej przestrzeni, barokowego teatru - Teatro Settecentesco di Villa Mazzacorati - z iluzjonistyczną dekoracją z epoki, powstawały zdjęcia do filmu „Il Castrato”.
Kuratorka: Hanna Wróblewska
Kuratorka Parakina: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Program:
1. Trailer (z wiedoinstalcji Non So piu, 2004); 3:20
2. Diabeł ( z wideoinstalcji Non So piu, 2004); 2:53
3. Kwadrans, 2004, 12.43
4. Koszmar; 2004, 4:26
5. Koncert na fasadzie: 4:42
6. Make - up (z wideoinstalcji Non So piu, 2004); 11:56
7. Piękno. Na wernisażu z Glorią Viagrą, 2005, 5:34
8. W hołdzie Glorii Viagrze, 2005, 4:32
9. Cheerleaderka;2006 4:30
10. Il Castrato, 2006; 15;59
11. Film, 2006; 19; 34
Katarzyna Kozyra - absolwentka rzeźby w pracowni Grzegorza Kowalskiego, Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, realizuje prace w technice wideo, wideo instalacji, performances. Jedna z jej pierwszych prac, dyplomowa „Piramida zwierząt”(1993) przyniosła jej rozgłos i krytykę. Prezentowana w Łaźni w 1998 roku spowodowała nawet zarzut obrońców praw zwierząt oskarżających artystkę o wykorzystywanie życia zwierząt dla sztuki. Jako jedna z wiodących postaci sztuki tzw. krytycznej w Polsce, umacniała swoja pozycję kolejnymi realizacjami: „Łaźnia Męska”, Łaźnia Żeńska”, „Olimpia”, „Kara i zbrodnia”. Kozyra została w 1997 roku laureatką Paszportu Polityki.
Opisy filmów
1. Trailer ( z wideoinstalacji Non so piu) 2004;
2. Diabeł ( z wideoinstalacji Non so piu) 2004;
Wideoinstalacja wielokanałowa Non so piu – pierwsza praca w ramach projektu „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością” - pokazuje próby przeniknięcia artystki w obce, lecz fascynujące dla niej światy, po w których przewodnikami są Gloria Viagra i Maestro. Głównym zadaniem Glorii Viagry ma być pomoc artystce w odnalezieniu w sobie "kobiety", której – według artystki - ideałem czy wcieleniem jest właśnie Gloria, czyli przebrany za kobietę Michel. Maestro - zawsze sztuczny, w życiu i na scenie - uosabia świat opery, wysublimowanych uczuć i emocji wyrażanych w sposób umowny i potęgujący poczucie sztuczności - śpiewem. Artystka uczy się śpiewu klasycznego, by zdobyć umiejętność wyrażania uczuć głosem, opanowując zadane przez Maestra arie, m.in. arie Cherubina z Wesela Figara. Wideoinstalacja składa się z pokazywanego na dużym ekranie trailera oraz 9 filmów (Makijaż, Sven, Backstage, Zakupy, Kluby, Callas, Maestro, Diabeł, Kitkat) pierwotnie pokazanych - jakby w labiryncie - każdy w osobnej niewielkiej przestrzeni przesłoniętej kurtynami. Tytuł pochodzi z arii Cherubina z Wesela Figara Mozarta (Nie wiem kim jestem, co robię...). W ramach pokazu zsotaną zaprezentowane trzy fragmenty: 1. Trailer, 2. Diabeł oraz 6. Makijaż)
3. Kwadrans
Performans, Pittsburg, 2004, produkcja: Carnegie International, 12:43
Performans miał charakter prywatnego (choć odbywającego się na scenie) spotkania artystki i Maestra, rodzaju retrospekcji, do którego dopuszczona zostaje publiczność. Uczestniczy ona w przeglądzie trzech krótkich (pięciominutowych), jakby prywatnych filmów wideo, powstałych na różnych etapach tego ciągle rozwijającego się projektu.
I Lekcja Śpiewu. Relacje między artystką i Maestrem - od wzajemnej fascynacji po niechęć i antagonizm, wynikający z relacji przypominających kata i ofiarę.
II Fascynacja Glorią. Artystka wraz z Maestrem śledzą wracającą z koncertu piosenkarkę.
III Fortepian w Trento. Senne marzenie artystki.
4. Koszmar
Performance z twórczym udziałem publiczności, Teatro Sociale, Trento, 2004, koprodukcja: Galleria Civica d’Arte Contemporanea, Trento, 4:26
Koszmar, który odbył się 28 maja 2004 roku w Teatro Sociale, jest pierwszym z serii performansów i akcji w ramach projektu “W sztuce marzenia stają się rzeczywistością”. Przedstawia sen artystki, Katarzyny Kozyry, jako śpiewaczki operowej w noc przed wyjściem na scenę. Z początku wszystko odbywa się jak podczas zwykłego przedstawienia operowego. Jednak nagromadzenie dziwnych zdarzeń potęguje wrażenie uczestnictwa w czyimś męczącym koszmarze. Każdy akt pogłębia dramat śpiewaczki, która nie umie śpiewać, nie zna tekstu, a przesadnie elegancka publiczność nie zwraca na nią uwagi. Odtrącona nawet przez swego Maestra (Grzegorz Pitułej) i zastąpiona w końcu lepszą śpiewaczką płonie na stosie ze wstydu. Pod koniec publiczność wchodzi na scenę, a artyści giną wśród tłumu.
5.Koncert na fasadzie
Zegarowy performance, 2005, produkcja: Kunsthalle Wien, 4:42
Fassadenconcerto – czyli „fasadowy koncert”, czy też „koncert na fasadzie” odbył się 7 lipca 2005 roku, przy okazji otwarcia wystawy „Teatr Niemożliwy”. Miał miejsce na fasadzie Kunsthalle na placu muzealnym, w Museumsqartier – dzielnicy muzeów. Niemal co godzinę – od 10.00 do 20.00 (z przerwą między 14.00 a 16.00) z portyku dawnych stajni królewskich, na wysokości pierwszego pietra, wysuwała się pomalowana w niebieski paski budka, z której Maestro wyprowadzał Kozyrę. Ta, niemal za każdym razem ubrana w inną suknię, (inspirowaną geometryzującymi kostiumami Oskara Schlemmera) odśpiewywała, raz lepiej, raz gorzej, pod dyktando dyrygującego nią Maestra, ciągle tę samą arię Królowej Nocy z Czarodziejskiego fletu Mozarta. Widzami i słuchaczami tych koncertów byli przede wszystkim liczni, przypadkowi turyści, wizytujący pobliskie muzea i odpoczywający w kilku kawiarniach na placu. Efekt mechanicznej zegarowej kukułki podkreślał, a jednocześnie podważał, planowy brak precyzji: aria za każdym razem brzmiała nieco inaczej, kostiumy były celowo „niedoskonałe”, a „kukułce” nigdy nie udało się wyjść z budki o równej godzinie. Artystka łączyła tu w dowolny sposób i skłotowała elementy wybrane z rożnych poetyk i realności.
6. Make - up (z wideoinstalcji Non So piu, 2004); 11:56
7. Piękno. Na wernisażu z Gloria Viagrą
Haus der Kulturen der Welt, Krypto – performans, 2005, 5:34
Na wernisażu grupowej wystawy About Beauty w berlińskim Haus der Kulturen der Welt, na której pokazywano m.in. „Święto Wiosny” Kozyry, artystka pojawiła się wraz ze swoją nauczycielką i mentorką –berlińską drag queen i dj Glorią Viagrą. Obie były ubrane i wystylizowane na swoistego rodzaju klony, czy siostry – bliźniaczki. Kozyra swym zachowaniem i wyglądem zdawała się potwierdzać, że jest pilną uczennicą w pobieranych od Glorii Viagry lekcjach „prawdziwej kobiecości”, stanowiących jeden z elementów projektu „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością”. Nierozpoznana niemal przez nikogo jako artystka - Kozyra, pozowała z Glorią do zdjęć i udzielała wywiadów, traktując swoje pojawienie się w nowym wcieleniu jako swoiste „wydarzenie artystyczne”.
8. W hołdzie Glorii Viagrze
squoted event, 2005, Klub Big Eden, Berlin, 4:32
Na urodzinach Glorii Viagry – berlińskiej drag queen - Kozyra wystąpiła na scenie w klubie Big Eden przed klubową publicznością jako „niespodzianka” dla jubilatki, w przerwie jej koncertu. Wystylizowana na podobieństwo Glorii, niemal jej klon, ubrana w podobny strój, w butach na wysokim obcasie, wymalowana w mocnym scenicznym makijażu i peruce zaśpiewała dla Glorii piosenkę z repertuaru Robbiego Williamsa, a następnie wykonała strip- tease. W ostatnim kluczowych momentach swego art performancu – stripteasu rozgrzanej publiczności, ku jej dezorientacji, ukazała się naga artystka jedynie w pończochach, torebką przerzuconą przez ramię, ale ze sztucznym penisem, który również po chwili „zdjęła” z krocza i schowała do torebki. Artystka łączyła skłotowała elementy wybrane z rożnych poetyk i różnorodnych rzeczywistości.
9. Cheerleaderka
videoclip, 2006, produkcja: Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki, 4:30
Muzyczny wideoklip z serii „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością”, w którym Kozyra interpretuje piosenkę Gwen Stefani „What are you waiting for”. Bawiąc się kliszami kobiecości i męskości artystka tym razem wciela się rolę już nie divy operowej, lecz gwiazdy pop-rock, w teledysku odgrywającej role cheerleaderki w męskiej sportowej szatni. Kozyra wykonująca ewolucje taneczno-akrobatyczne (według choreografii Anny Godowskiej), z pomponami i w krótkiej białej spódniczce usiłuje zainteresować sobą skupionych raczej na sobie, przebierających się po treningu sportowców. W chórkach występują kuratorzy i dyrekcja Zachęty. W tym krótkim teledysku o przewrotnej fabule pojawiają się także nawiązania do wcześniejszych prac Kozyry.
10.Kastrat / Il CastratoPerformance w Teatro San Leonardo, Bologna
produkcja: Gender Bender Festival, 2006, 15:59
Gejowski festiwal Gender Bender był współproducentem dwudziestokilkuminutowego performance „Il Castrato” utrzymanego w niemal teatralnej formie jednoaktowej opery barokowej. Jej finał to scena kastracji na wyłowionej przez Maestra i Glorię Viagrę z tłumu Drag Queen - Kozyrze. Rozebrana z sukien i peruki „odzyskuje” swój androgyniczny wygląd, a sztuczny korpusik i genitalia nadają jej wyglądowi charakter młodego chłopca. Po tej scenie odgrywanej przez tych, którzy mieli uczyć ją „kobiecości”, artystka śpiewa „Ave Maria” Schuberta, by na końcu odjechać, siedząc nienaturalnie wyprostowana na białym koniu. O ile w poprzednich projektach z tego cyklu Kozyra usiłuje się wcielić, przemienić, przebrać w kobietę - księżniczkę - gwiazdę, to w tym epizodzie powraca do swego chłopięcego wyglądu, by dokonać na sobie niemal dosłownej kastracji. Płeć więc po raz kolejny okazuje się kostiumem. Równocześnie z przygotowaniami do performansu w innej przestrzeni, barokowego teatru - Teatro Settecentesco di Villa Mazzacorati - z iluzjonistyczną dekoracją z epoki, powstawały zdjęcia do filmu „Il Castrato”.
Kuratorka: Hanna Wróblewska
Kuratorka Parakina: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
BIP