Kurator: Agnieszka Kulazińska
Partner: Uqbar, Kurator: Dorothee Bienert
Podczas niedawnej prezentacji książki Polish! - Contemporary Art from Poland[1] poruszono kwestię tego, co jest tak naprawdę polskiego w sztuce z Polski. Niełatwo na to odpowiedzieć, jako że artyści różnią się znacznie w wyborze strategii, tematów i technik - czy to ze względu na pokolenie, daną szkołę lub indywidualne doświadczenia i zainteresowania. Mimo to, przynajmniej w opinii uczestników dyskusji, istnieją problemy, które wydają się szczególnie bliskie sercu polskich artystów. Jednym z tych problemów jest krytyczne, niekiedy także ironiczne eksplorowanie tożsamości artystów jako Polaków, kompleksu niższości związanego z pozycją ich kraju w Europie i uprzedzeń, jakie napotykają.[2] Dodajmy do tego burzliwe często dyskusje na temat moralnych koncepcji reprezentowanych przez bardzo wpływowy Kościół Katolicki, oraz krytyczny dyskurs dotyczący traum historii XX wieku, co byłoby nie do wyobrażenia w Niemczech, na przykład.
Wystawa Przyglądając się sąsiedztwu prezentuje wybór kilku prac otwierających nowe perspektywy na to, co pomijano – „zmiatano pod dywan”, prawdę mówiąc. Projekty takich artystek, jak Karolina Breguła, Monika Drożyńska, Karolina Freino i Alicja Karska / Aleksandra Went badają zmiany w przestrzeni miejskiej i różnych formach sąsiedztwa. Wnikliwie przyjrzały się małym rzeczom, które prowadzą do ważkich pytań, takich jak traktowanie historii i jej dowodów, relacji pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym czy wyzwania kreowane przez różnice kulturowe, by ukazać je w jasnym świetle.
Artystki te pochodzą z różnorodnych środowisk: dorastały w czterech miastach Polski (Katowice, Kraków, Szczecin, Gdańsk), studiowały sztukę na różnych akademiach sztuk pięknych, a dziś mieszkają w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Gdańsku. Posługują się strategiami dokumentalnymi, genderowo-krytycznymi i współuczestnictwa: dokumentując miejsca i zjawiska znikające z przestrzeni miejskiej i świadomości ogółu (Karska / Went, Freino), stosując techniki tradycyjnie kojarzone z domowymi zajęciami kobiet (Drożyńska) i zapraszając obywateli do udziału w rozwoju i realizacji swoich projektów (Freino, Breguła).
[1] Panel dyskusyjny, który odbył się w Bonn i Dusseldorf, w maju 2011, zoorganiozowany przez Instytut Polski w Dusseldorfie.
[2] Te zagadnienia poruszane były m.in. w pracach artystów takich jak Grzegorz Klaman, Piotr Uklański czy np. w neonie Huberta Czerepoka z 2008 roku, ogłaszającym Nigdy nie będziesz Polakiem.