Gabriella Szablewska i Brent Wilson są artystami, którzy posiadają sumienie, przymuszające ich do komentowania chorób współczesnego społeczeństwa. Poszukują oni form dialogu z odbiorcą wykraczających poza ramy galeryjnego „white cube`a”. Obydwoje odebrali wykształcenie malarskie, będąc absolwentami Wydziału Sztuk Wizualnych Queensland College of Art i Griffith University w Brisbane w Australii. Od ostatnich kilku lat, ich twórcze zainteresowania skupiły się na eksploracji komunikacyjnego potencjał przedmiotów - ich zdolności do wyrażania idei, prowokowania myśli. Artyści wykorzystują trójwymiarowe obiekty z pełną świadomością zmian zachodzących w malarstwie współczesnym, aby podkreślić istotę użytego materiału oraz zaniedbany potencjał sztuki do posiadania głębszych znaczeń. Szablewska i Wilson tworząc komunikaty, sięgają do źródła wybierając obiekty o pewnym potencjale znaczeniowym. Pełne czarnego humoru prace, inspirowane są m.in. działalnością amerykańskiego komika, pisarza i muzyka Billa Hicks`a, zaangażowanymi społecznie rysunkami Davida Shrigley`a oraz ilustracjami kojarzonego z ruchem punk, Raymonda Pettibon, ujawniają zaangażowanie artystów w zagadnienia sprawiedliwość społecznej oraz fascynacje estetykę street art-u.

Od czasu rozpoczęcia współpracy wystawą It`s the thought that counts (Liczą się tylko myśli, Flipbook Gallery, Brsibane) artyści pracują nad oczyszczeniem wizualnego język swoich prac. W tych poszukiwaniach umiejętnie łączą emocjonalne, intuicyjne podejście Szablewskiej z technicznie biegłą metodą Wilsona. Scalanie postawy artysty i społecznego aktywisty staje się punktem wyjścia ich sztuki. Wystawa „Głos ponad sprawą” skupia się na pojęcie wolności słowa. Temat ten jest szczególnie ważny dla Gabrielli Szablewskiej, ze względu na jej polsko-australijskie pochodzenie i tradycje walki Polaków o ten przywilej. Praca artystów analizuje ideę demokracji, jej potencjał do uwalniania jednostki. Świadomi polskiej walki o wolność w czasach opresyjnego reżimu, artyści zachowują się jak prowokatorzy kwestionujący istniejące status quo. Swoją instalacją starają się wzbudzić wątpliwości, nie podważają przy tym politycznego systemu, który proponuje wolność jako ideał.

„Głos ponad sprawą” pyta o tych, którzy „posiadając wolność słowa, wpływają na wolność innych” do korzystania z tego prawa oraz o powiązania „swobody wypowiedzi z dominującą ideologią.” W instalacji artystów w CSW Łaźnia, zakomponowanej w dwóch przylegających do siebie pomieszczeniach na parterze galerii, wykorzystany został sprzęt służący do rozpowszechniania i cyrkulacji słowa mówionego. W pierwszym pokoju miniaturowy mikrofon i ekran zamknięte zostały pod przezroczystą kopułą szklanego klosza sugerując, iż słowo by było prawdziwie wolne musi być transmitowane. Szklany klosz często wykorzystywany jest w nauce do tworzenia próżni. By ją utworzyć należy jednak najpierw usunąć powietrze, co uniemożliwia poruszanie się dźwięku wewnątrz klosza. Tą metaforę wzmacnia drugi element instalacji - para słuchawek zawieszonych na postumencie, na którym znajduje sie klosz. Odbiorca zachęcony do ich założenia, potencjalnie usłyszeć w nich może głos osoby w drugim pomieszczeniu, która nieświadoma słuchacza znajdującego się za ścianą, zdecydowała się skorzystać z wolnostojącego mikrofonu, dominującego akcentu drugiej przestrzeni wystawienniczej. W słuchawkach w drugim pokoju mówiący usłyszy jedynie hałas: biały szum, telewizyjne aplauzy, śmiechy, buczenie – dźwięki, które często towarzyszą wygłaszaniu przemówień. Zablokowany został mu dostęp do własnych słów. Dosłownie nie słyszy on własnych myśli. Podobnie inne elementy pojawiające się w tej przestrzeni świadczą o dwuznaczności intencji i krótkim obiegu komunikacji. Wtyczka mikrofon, na przykład, użyta została do nabazgrania tekstu/graffiti na ścianie, zamiast do dostarczenie energii. Ikonografia animacji na przylegającej ścianie przywodzi na myśl tła towarzyszące rockowym koncertom lub politycznym plakatom, akcentuje nonsensowne i lekceważące „bla, bla” treści. Film wykorzystuje obraz białego orła, który kojarzyć się może, z jednej strony z herbem Polski, z drugiej z bielikiem amerykańskim, narodowym symbolem Stanów Zjednoczonych Ameryki, sugerując hegemonie demokracji.

Instalacja „Głos ponad sprawą” zależy od współpracy między osobą mówiącą a słuchającą, ale także od systemu wspomagającego ten układ oraz warunków wolności słowa. Bez interakcji praca nie istnieje, jej znaczenie jednakże, nie zanika. Ogniskuje się wokół intencji artystów - współpracy i komunikacji na głębszym poziomie. Przesłanie i forma pracy są dowodami zaangażowania Szablewskiej i Wilsona w społeczne reformy. Autorzy pokazują, co jest prawdziwą wartością posiadania wolności wypowiedzi. Ich instalacja odbierając moc słowom, uwalnia wolność myśli.

Samantha Littley
Kurator, Muzeum Sztuki Uniwersytetu w Queensland
Luty 2012.